स्कुलमा ब्रा नलगाउने अभियान, असहज हुन्छ भने मेरो स्तन नहेर !

अमेरिकास्थित मोनटानामा रहेको हेलेना हाइस्कुलकी एक छात्रा हाल विश्वभर चर्चा कमाइरहेकी छिन् । स्कुलमा ब्रा नलगाउने अभियान चलाएपछि उनी र उनको अभियानले विश्वभर चर्चा पाइरहेको छ । स्तनहरुलाई खुल्ला छोड्नुपर्छ र ब्रालेस भएर हिड्न पाउनुपर्छ भन्दै उनले अभियान चलाएकी थिइन् ।
काइटलिन जुभिक नाम गरेकी किशोरीलगायत उनको समुहमा रहेका साथीहरुले स्कुल गएको कुनै दिन पनि ब्रा लगाएनन् । अरुलाई आकर्षण गर्न भन्दा पनि कक्षा कोठामा सजिलो भएर बस्नका लागि उनी तथा उनका साथीहरुले ब्रा नलगाउने गरेका थिए ।
‘नो ब्रा डे’को अभियान आयोजना गरेकी कइटलिन जुभिकले लेखेको ब्लगको भावनुदित अंशः
हेलेन हाईस्कुलमा मेरो चौथो पिरेडको कक्षा सकिएपछि म खाजा खानका लागि साथीहरुसँग जादैं थिए । त्यत्तिकैमा मलाई मेरो हाइस्कुलको सह—प्रध्यापकले हलवेमा रोक्नुभयो । उहाँले सोध्नुभयो,‘आज तिमीले केही बिर्सिए जस्तो छ ।’ उहाँले केही नबुझिने पारामा थप्दै भन्नुभयो,‘तिमीले लगाएको अनुपयुक्त पहिरनबारे कुरा गर्न आवश्यक छ ।’
मैले प्रतिउत्तरमा भने, ‘छैन ।’ तर म भम्रित भएकी थिए । ‘तिमीले ब्रा लगाएकी छौं ?’ उनले सोधिन् ‘छैन’ मैले जवाफ फर्काए ।
‘ठीक छ, तिमीले तिम्रा स्तनहरु छोप्नुपर्छ वा ब्रा लगाउनुपर्छ । यहाँ धेरै पुरुष शिक्षकहरु र विद्यार्थीहरु रहेका छन् । तिम्रो यस्तो हर्कतले उनीहरुलाई असहज महसुस हुन्छ । उनीहरु त्यो देख्न चाहदैनन् ।’
मैले आफू अपमानित भएको महसुस गरे । मैले सबै नियम उल्लघन गरेको महसुस गरे । तर, यसो सोचे मैले स्तनहरु देखाउँदै हिडेकी थिइन् । उहाँले मलाई सोझै तिमीले ब्रा लगाएकी छैनौ भनेर सोध्न पनि सक्नुहुन्थ्यो त? म झुक्दा पनि उहाँले केही देखेर भन्न पनि सक्नुहुन्थ्यो र उहाँले केही पनि देख्नु भएन?
उहाँले सोचेको जस्तो मान्छे म थिइन । ब्रा नलगाउने निर्णय मेरो थियो । मलाई ब्रा नलगाउँदा निकै सहज महसुस हुन्छ । मेरो कतिपय साथीहरुले कहिल्यै ब्रा लगाउँदैनन पनि । म सह—प्रध्यापकको प्रतिक्रियाले क्षतविच्छेत भएकी थिए । त्यही भएर मैले भने ‘मैले दायाँ र अगाडि केही राखेकी छु ।’
तर पछि मैले ह्याण्डबुकमा हेरे । मैले ब्राका बारेमा खासै केही देखिन शिवाय ‘ब्रा स्ट्राप’ देखाउन पाइने छैन । त्यो मेरो लागि कुनै समस्या थिएन । यो कुरा मैले स्न्यापच्याटमा पोष्ट गरे । हजारौं मानिसहरुले मलाई सम्पर्क गरे । सबैजना पागल थिए । एकजना मेरो साथीले टेक्ट गर्दै जति सक्दो चाँडो ‘नो ब्रा डे’ आयोजना गर्न सुझाव दिइन् ।
हामीलाई धेरैजना मानिसहरुले सहयोग गरे । यो सहज पनि थियो । हामी सबैले ब्रा नलगाई स्कुल जाने योजना ग¥यौ । हामी कसैलाई हानी गर्न चाहान्थेनौ । हामी प्रशासनलाई निराश बनाउन चाहान्थेनौ । यो योजना हाम्रो लागि थियो । यो सबै कुरा लैंगिक समानता तनथा मानिसहरुलाई महिलाको शरीरलाई यौन वस्तुको रुपमा नहेर्नका लागि पाठ पढाउनु थियो । हामी केटाहरुलाई सहज अवस्था कसरी बनाउन सक्छौ भनेर सोध्ने पनि गथ्र्यौ ।
यदि मेरो स्तनहरुले तिमीलाई असहज बनाइरहेको छ भने स्तनहरुमा किन हेर्छौ? केटीहरुलाई ब्रा बिना कसरी सहज रुपमा हिड्न सकिन्छ भनेर देखाउन र असहज वातावरणलाई सहज बनाउनु थियो । मैले यो कसैको आकर्षण खिच्न गरेको होइन । मैले सोचेकी थिइन यो विषय यति ठुलो बन्ला भनेर ।
२७ मे मा हामी ब्रा नलगाई स्कुल गयौ । धेरै शिक्षकहरु र विद्यार्थीहरुले यसबारे टिकाटिप्पणी गरिरहेका थिए । मलाई त्यो दिन प्रिन्सिपलको कक्षमा चार पटक लगियो । एउटा मिटिङमा त प्रिन्सिपलले मानिसहरुलाई पढ्न असहज बनाउने र यो विषय हात बाहिर जाने भन्दै फेसबुक पेज हटाउन समेत भने । म चरम निराश भइसकेकी थिए । उनी त्यस्ता व्यक्ति थिए जसले मेरो पढ्ने ध्यानलाई अन्तै मोडिरहेका थिए, हाम्रो क्लास अर्कोतर्फ चलिरहेको थियो । यसकारण कि हामीले ब्रा लगाएका छैनौ । मैले भन्ने कोसिस गरे कि हामी आफै यस विषयमा अगाडि उभिएका हौ र यसो भनिरहन मेरो पूर्ण वाक स्वतन्त्रता छ ।
म बाहिर रुदै कराउँदै निस्किए । म पागल नै भएकी थिए । मेरो एकजना साथीले स्थानीय पत्रिका स्टेशनले यसबारे इच्छा देखाएको र बोल्न चाहेको बताइन् । म त्यसबखत निकै दुःखित थिए । मैले सोचेः किन नगर्ने? हेलेनामा एक पटक समाचार आयो, त्यसपछि फेसबुक हुँदै विभिन्न स्टेशनबाट प्रकाशित भयो । त्यसपछि यो त ‘भाइरल’ नै बन्यो । मलाई युके, फ्रान्स तथा भारतबाट धेरै मानिसहरुले सम्पर्क गरे ।
म बारे व्यापक टिकाटिप्पणी समेत भए । केही मानिसहरुले मेसेज गर्दै ‘आत्महत्या गर’, ‘तँ ठूलो वेश्या होस्’, ‘तेरो स्तन हेर्न कोही पनि चाहदैंन’ भने । केहीले त तँ अरुको आकर्षण गर्न खोजेकी मात्र होस् समेत भने । मेरो सुन्दर मोटो छाला रहेको छ । तर, उनीहरुको कमेन्टबारे मैले चासो दिन छोडिसकेकी थिए । यो सबै लाज समाप्तिको अन्त्य थियो । यो केटीहरुमा प्रयोग हुने डबल स्टाण्र्डको अन्त्य थियो । यो मबाट सुरु भएको थियो । तर यो मेरो बारेमा मात्र भने थिएन । यो सबै महिलाहरु जो आफ्नो शरीरको सहजताका लागि ब्रा नलगाइ हिड्नेहरुका लागि थियो ।