नेकपा माओवादी केन्द्रले बहुमतीय सरकारको विकल्पमा राष्ट्रिय सरकारको प्रस्ताव ल्याएपछि र सरकारबाट समर्थन फिर्ता लिएपछि चौतर्फी यसबारे चर्चापरिचर्चा सुरु भएको छ । माओवादी केन्द्र र प्रचण्डको यो कदमबारे मुलभुत रुपमा ३ वटा मत चर्चामा छन् ।

एक : ओली सरकारकै निरन्तरता, दुई : प्रचण्ड प्रस्ताव झैं राष्ट्रिय सरकार र तीन : राष्ट्रिय सरकार नबने पहिलो ठूलो दल नेपाली कांग्रेस र संविधानप्रति असन्तुष्ट मधेसीमोर्चाको सहभागितामा बहुमतीय सरकार निर्माण ।

माओवादीले ओली सरकारको विकल्पमा अर्को सरकार किन भन्यो ?

हामी यस्ता १२ कारणहरुमा जाऔं –

एक : संविधानमा असहमत मधेसी मोर्चा लगायतलाई ओली नेतृत्वको सरकारले सहमतिमा ल्याउन सकेन र ल्याउने सम्भावना पनि रहेन । उनीहरुको सहभागिताबिना संविधानको कार्यान्वयन सहज हुँदैन । नयाँ संविधानको कार्यान्वयन ०७४ माघ १४ सम्म नभएको अवस्थामा संविधान स्वतः निस्कृय हुन्छ । यसले देशमा संवैधानिक संकट पैदा मात्रै गर्दैन । अहिलेसम्म भएका राजनीतिक उपलब्धि गणतन्त्र, संघीयता, धर्मनिरपेक्षता, समानुपातिक तथा समावेशीता लगायतका सबै उपलब्धी गुम्न पुग्छन् । तसर्थ संविधानमा असहमत मधेसी मोर्चा लगायतलाई नयाँ संविधानमा सहभागी गराउन,

दुई: ओली परिवर्तन, अग्रगमन र रुपान्तरणको पक्षमा कहिल्यै उभिएनन् । यति हुँदाहुँदै पनि संविधान जारी गरेपछि कांग्रेससँग भएको एमालेको सहमतिमा कांग्रेसले गरेको बेइमानी र संविधान जारी गर्ने सबालमा ओलीको सकारात्मक भूमिकाप्रति माओवादीले समर्थन गरेको हो । ओलीले सरकारको नेतृत्व पाएपछि परिवर्तनबाट संस्थागत भएका उपलब्धि कार्यान्वयन गर्न उदाशिनता मात्रै देखाएनन् । उल्टो लागू गर्ने कार्यकारी जिम्मा पाएका ओलीले उपलब्धिलाई शंका गर्न थाले, आफ्नो इच्छाविपरित भएको बताए । उनैबाट परिवर्तनको संस्थागत उपलब्धि कार्यान्वयन असम्भव प्राय रहेकाले,

तीन : भूकम्पले पुर्याएको क्षतिको पुनःनिर्माणको काम जति द्रुत गतिमा हुनपर्ने र लागू गर्ने उर्जाशिलता ओली नेतृत्वको सरकारले देखाउनपर्ने हो त्यो देखाएन। आफ्ना र आफूनिकट विभिन्न एनजीओ तथा आईएनजीओको स्वार्थअनुकुल पुनःनिर्माण गर्ने रबैयाले १४ जिल्लाका लाखौं मानिसहरु घरबारविहिन अवस्थामा विताउँदैछन् । पुनःनिर्माण प्रक्रिया द्रुततर गतीमा अघि बढाउन,

चार : मुलुक आर्थिक रुपमा करिबकरिब असफल राष्ट्रमा दर्ज छ । असफल भनेर घोषणा गर्न मात्रै बाँकी रहेको मुलुकको आर्थिक अवस्था सुधार गर्नेतिर ओली सरकारको ध्यान गएन । विभिन्न वाहानामा राष्ट्रिय सम्पत्ति मास्ने काममा ओली सरकार लालायित भएपछि मुलुकलाई आर्थिक रुपमा असफल राष्ट्र हुनबाट जोगाउन,

पाँच : रेल, तेल, बिजुलीको कुरा गर्ने तर जनताका दिनानुदिनको समस्याबाट पन्छिने या सरकारी दायित्वबाट भाग्ने गरेर मुलुकको समस्या हल हुँदैन । यो चुनावी रणनीतिको सरकारको रबैया भयो । जनताका दिनानुदिन समस्यामा सम्बोधन तथा दीर्घकालिन महत्वका राष्ट्रिय गौरवका योजनाहरु तत्काल शुरु गर्न,

छ : ओली सरकारले नाकाबन्दीबाट मुलुकको आत्मनिर्भरताबारे उठेको प्रश्न र त्यसलाई सम्बोधन गर्न मुख्यतः इन्धन ढुवानी वा भण्डारण योजना निर्माण गर्ने सोचसम्म नराख्नु र चीनसँगको सहमति प्रक्रियालाई कार्यान्वयनलाई नलैजानु,

सातः ओलीको कार्यशैली अराजनीतिक मात्रै होइन राजनीतिक सहयात्री या आफू विरोधीहरुसँग असहिष्णु हुनु पनि हो । मिल्न कोशिस नै नगर्नु र सहमति या सहकार्यका लागि कसैलाई नजिक पर्नै नदिने ओली सरकारको अर्को समस्या हो । यसरी संविधान कार्यान्वयनको संक्रमणको मुलुक चल्दैन,

आठ : केही समयअघि माओवादी केन्द्रसँग भएको भद्र सहमति अनुसार माओवादीलाई सरकारको नेतृत्व दिनेबारे बजेट पारित भएपछि ओलीले अक्षरस पालना गर्नुपथ्र्यो । सो सहमति पालना नगर्नु र चुनाव नगराई सरकार छोड्दिन भन्दै सहयात्रीलाई धम्क्याउनु,

नौ : पहिलो ठूलो पार्टी र देशको आधा जनसंख्या बोकेको मधेसको क्षेत्रीय दलहरुलाईसमेत समेटेर राष्ट्रिय सरकार बनाउने र संविधान कार्यान्वयनमा जाने पहल ओली आफैले गर्नुको सट्टा माओवादीले गरेको पहललाई समेत अस्विकार गर्दै मुलुकलाई थप अस्थिरतामा लैजान खोज्ने नकारात्मक प्रवृतिसँग लड्न र सम्भव भए राष्ट्रिय सरकार नभए बहुमतीय सरकार निर्माण गर्न । जहाँ देशकै पहिलो ठूलो पार्टी र आधा जनसंख्या ओगटेको संविधानमा असहमत मधेसी मोर्चा समेत हुनेछ,

दश : माओवादी केन्द्र मुलुकको संकटमा अरुलाई साथ दिने तथा निकासमा सदैव अगाडि देखिएको छ । सरकार निर्माणमा भारतीय हस्तक्षेपका विरुद्ध एमालेका तात्कालिन अध्यक्ष झलनाथ खनाललाई प्रधानमन्त्री बनाउँदा होस् या दुईदुई ठाउँबाट हारेका एमालेका अध्यक्ष माधव नेपाललाई राष्ट्रिय नेताको आवश्यकता छ भन्दै सभासद बनाउनमा होस् माओवादीको निर्णायक भूमिका छ । ओलीलाई लाग्ने अराष्ट्रवादी आरोपबाट राष्ट्रवादी बनाउन संविधान जारी गर्नेदेखि प्रधानमन्त्री बनाउने हुँदै भारतीय नाकाबन्दीसँग डट्न ओलीको भन्दा माओवादीको कम भूमिका रहेन । तर ओली तथा एमालेले माओवादीको यो राजनीतिक गुन र नैतिकताको कहिल्यै सम्मान गरेन । उसले ठानिरह्र्यो–माओवादी तेस्रो हो, यसलाई जति अपमान गरेपनि हामीसँग लत्रिरहनपर्छ । परिवर्तनको बाहक शक्ति भएकाले यस्तो अपमानित नहुन,

एघार : माओवादी परिवर्तनको बाहक शक्ति हो । कमजोरीसहितको माओवादीले राजनीतिक स्टेपहरु यदाकदा गलत लियो पनि होला । तर माओवादी एक स्वतन्त्र अनि गौरवशाली इतिहास जिवित राखेको पार्टी हो । यो अरुको पुच्छर सधैं बनिरहन सक्दैन । अरुलाई काँधमा पटकपटक बोकिरहँदा आफ्नै अस्तित्व संकटमा पर्न सक्छ । एमालेलाई सधैँ सबै अबस्थामा बोकिरहन माओवादी एमालेको भातृसंगठन होइन । तसर्थ आप्mनै खुट्टामा उभिनु र आप्mनै नेतृत्वमा परिवर्तनबाट संस्थागत भएका उपलब्धिलाई कार्यान्वयन गर्ने अभिभारा बोक्न खोज्नु अनैतिक या अब्यावहारिक हुँदैन ।

बाह्र : माओवादीले भनेको जसरी सरकार निर्माण भएन भने पनि माओवादी प्रतिपक्षीमा जाने मनस्थितिमा पुग्नु हो । ओलीसँगको सहकार्यमा षड्यन्त्र देखेको माओवादीले आगामी चुनावका लागि तयारी गर्न पनि एमालेसँग कुनै सहकार्यमा बाँधिनु माओवादीका लागि घातक हुन्छ । किनकी एमालेले आफू पोजिसनमा भएको अवस्थामा अरुलाई टेर्दैन । यसर्थ अन्तिम अवस्थामा माओवादी जिम्मेवार प्रतिपक्षी बन्ने आँट गर्नु पनि हो ।@ खबरडबली |