काठमाडौं– नयाँ शक्ति नेपालले केन्द्रीय अध्यक्षसहित पार्टीका सवै तहका पदाधिकारीको प्रत्यक्ष निर्वाचन गर्ने विधि बनाउन लागेको छ । आज बस्ने पार्टीको केन्द्रीय सचिवालयको वैठकमा यही व्यवस्थासहितको परिमार्जित विधान पेश हुँदैछ । वैठक दिउँसो १२ बजेबाट बस्दैछ ।

पार्टीभित्र प्रत्यक्ष लोकतन्त्रको अभ्यास गर्ने नीति अनुसार सवै तहका पदाधिकारीको प्रत्यक्ष निर्वाचनको प्रावधानसहितको विधान परिमार्जन गरिएको दस्तावेज परिमार्जन कार्यदलका एक सदस्यले बताए । उनका अनुसार यो नेपाली राजनीतिमा विल्कुलै नयाँ प्रयोग हुनेछ । सीमित व्यक्तिको भेलाबाट नेतृत्व चयन गर्दा प्रत्यक्ष लोकतन्त्रको अभ्यास नहुँने भएकाले सवै पार्टी सदस्यले नेतृत्व छान्ने विधि खोज्न लागिएको उनले बताए ।

naya-metingनयाँ शक्तिले राज्यको कार्यपालिका प्रमुख प्रत्यक्ष निर्वाचित र व्यवस्थापिका पूर्ण समानुपातिकको नारा अगाडि सारेको छ । यो नारालाई बलियो बनाउन पनि पार्टीभित्र प्रत्यक्ष लोकतन्त्रको अभ्यास अगाडि बढाउन लागिएको ती नेताले बताए । माओवादी छाडेर हिँडेदेखि नयाँ पार्टी घोषणासम्म आउदासम्म नयाँ शक्तिका संयोजक बाबुराम भट्टराईले प्रत्यक्ष निर्वाचित कार्यकारी प्रमुखको माग अगाडि बढाईरहेका छन् । उनको पार्टीले यसलाई आफ्नो राजनीतिक पनि बनाएको छ ।

नयाँ शक्तिले अहिले परिमार्जन गरेको विधान अनुमोदन भए पार्टी केन्द्रका पदाधिकारी देशभर र प्रवासमा रहेका पार्टी सदस्यको मतदानबाट चुनिने छन् । नेपालमो यो पहिलो प्रयोग हुने छ । अहिले प्रमुख राजनीति दलहरुले महाधिवेशन वा राष्ट्रिय सम्मेलनमा सहभागी हुन आउने प्रतिनीधि मार्फत नेतृत्व चयन गर्दै आएका छन् । नयाँ शक्तिको परिमार्जित विधान अनुसार नेतृत्व चयन गर्दा हरेक तल्ला–तल्ला तहमा पनि मतदान गर्नुपर्ने हुनेछ ।

नयाँ शक्तिले परिमार्जन गरेको मस्यौदा विधानमा केन्द्रीय सदस्यहरु भने कलष्टरका आधारमा निर्वाचित हुनेछन् । खस–आर्य, आदीवासी–जनजाती र मधेशी–थारु गरी तीन कलष्टरमा चयन हुनेछन् । यसबाहेक महिला र दलितको प्रतिनीधित्वका लागि पनि उनीहरुवीच नै प्रतिस्पर्धा गराएर निर्वाचित गर्ने परिमार्जित विधान मस्यौदामा छ । खुला केन्द्रीय सदस्य भने देशभरबाटै छानिने छन् ।

विधान परिमार्जन कार्यदलका एक सदस्य भन्छन्, ‘जस्तो कि नयाँ शक्तिको दुई लाख पार्टी सदस्य छन् भने उनीहरु सवै पार्टीको मुल नेतृत्व चयनका लागि मतदाता हुन्छन् ।’ परिमार्जित विधान अनुसार यस्तै निर्वाचन विधि प्रदेश, जिल्ला, गाउ र नगरपालिकामा पनि हुनेछ ।

प्रत्यक्ष निर्वाचन गर्दा अध्यक्षले अनिवार्य ५१ प्रतिशत मत ल्याएको हुनुपर्छ । पहिलो चरणमा कसैको पनि ५१ प्रतिशत मत नआए दोस्रो चरण धेरै मत ल्याउने दुई प्रतिस्पर्धीवीच चुनाव गराइनेछ ।

कार्यदलका ती सदस्यले यो चुनावी प्रक्रिया मंहगो र जटिल भएपनि प्रत्यक्ष लोकतन्त्रको अभ्यासका लागि आफ्नो पार्टीले जोखिम मोल्ने तयारी गरेका बताए । यसका लागि पार्टीभित्र बलियो निर्वाचन आयोग बनाउने र यसले राज्यको निर्वाचन आयोगसम्ग परामर्श गरेर काम गर्ने परिमार्जित विधानमा रहेको बताइएको छ ।

परिमार्जित विधान अनुसार तीन कलष्टरका खस–आर्य, आदीवासी–जनजाती र मधेशी–थारुबाट एक–एक जना उपाध्यक्ष तथा महिला र दलितबाट एक–एक जना गरि केन्द्रमा पाँच उपाध्यक्षको प्रस्ताव गरिएको छ । परिमार्जित विधान अनुसार ७० बर्ष भन्दा माथिका व्यक्तिले पनि मन्त्री, सांसद वा राज्यका अन्य राजकीय पद लिन सक्नेछन् । उनीहरुलाई पार्टीको कार्यकारी पदमा भने नराख्ने परिमार्जित विधानमा रहेको बताइएको छ ।

नयाँ शक्तिको कार्यदलको असार ६ र ७ मा बसेको वैठकले राष्ट्रिय भेलाका सबै सुझाव तथा प्रश्नको अध्ययन गरेको थियो । त्यसपछि विधान परिमार्जन गर्नेक्रममा अध्यक्षसहित पार्टीका सवै तहका पदाधिकारीको प्रत्यक्ष निर्वाचन गर्ने विधि तय गरिएको थियो ।

दस्तावेज परिमार्जन कार्यदलले पहिलो चरणमा भेलामा समूह छलफलपश्चात प्रस्तुत भएको १२ वटै समूहका सबै प्रश्न, जिज्ञासा र सुझावको अध्ययन सकाएको थियो ।

कार्यदलले करिव सात सय प्रश्न, जिज्ञासा र सुझावहरुको अध्ययन सकी तीन वटा दस्तावेजमध्ये पहिले विधान परिमार्जनको विषयमा छलफल गरेको थियो । कार्यदलले सबैभन्दा पहिले सुझाव, प्रश्नहरुलाई समेत समेटेर ‘संगठनात्मक सिद्धान्त र विधान’लाई अन्तिम रुप दिएको हो ।

विधानपछि ‘नयाँ शक्ति नेपालको आधारतत्व’ र ‘विकास र समृद्धिको मार्ग–चित्र’ दस्तावेजहरुको परिमार्जनको काम हुने कार्यदल सदस्यले बताए । दस्तावेज परिमार्जनपश्चात महाधिवेशनसम्म पार्टीभित्र र सार्वजनिक छलफलका लागि सार्वजनिक गर्ने तयारी भएको नयाँ शक्तिका प्रवत्ता खिमलाल देवकोटाले बताए ।

दस्तावेज परिमार्जन कार्यदलमा संयोजक डा. बाबुराम भट्टराई, देवेन्द्र पौडेल, रामेश्वर खनाल, परशुराम तामाङ, रामकुमार शर्मा, सुरेन्द्र चौधरी, कमला हेमचुरी, डम्बर खतिवडा, परशुराम खापुङ, रामचन्द्र झा, गंगा श्रेष्ठ, कल्पना धमला, महेन्द्र पासवान, पासाङ शेर्पा र केशव दाहाल छन् । मुमाराम खनाल र मदन राईलाई आमन्त्रित सदस्य बनाइएको छ ।

राष्ट्रिय भेलाबाट गठित कार्यदललाई तीनवटै दस्तावेजहरु ‘नयाँ शक्ति नेपालको आधारतत्व’, ‘विकास र समृद्धिको मार्ग–चित्र’ र ‘संगठनात्मक सिद्धान्त र विधान’ परिमार्जन गर्ने जिम्मा दिइएको थियो ।