इजरायलमा नेपालीहरु कामदारहरु खुशी छन् …..
जेष्ठ २, २०७३- बैदेशिक रोजगारीको आकर्षक मुलुक मानिएको इजरायलमा नेपाली भन्दै नेपाली भाषीहरु आउन थालेपछि यहाँ रहेका नेपालीहरुमा चिन्ता छाएको छ । नेपाली भाषीहरु अन्य मुलुकमा पनि रहेको र त्यहाँबाट आउने गरेका छन ।
नेपालमा भित्रने रकम उनीहरुले आफ्नो मुलुक लैजादा नेपाललाई आउने रकम अन्यन्त्र गएकोमा यहा रहेका नेपालीहरु चिन्तित बनेका छन । सन् २००१ देखि बैधानिक रुपमा इजरायलमा नेपाली कामदार आउन थाले पनि त्यसको तीन–चारबर्ष पछि रोकिएको थियो । जसले गर्दा बीचमा निकै धेरै नेपाली भाषीहरु अन्य देशबाट प्रवेश गरे । लामो प्रयासपछि बैशाखदेखि सरकारीस्तरबाट नै नेपालीहरु इजरायल भित्रन थालेका छन् ।
पहिले आएकाहरुले दलाललाई मोटो रकम तिरेको भन्दै उजुरी गरेका थिए । उनीहरुको उक्त विषय अदालतसम्म पुगेपछि नेपालबाट सरकारीस्तरमा मात्र ल्याउन पाउने निर्णय अदालतले गरेको थियो जुन इजरायल सरकारको लागि समेत नौलो निर्णय थियो । जसले गर्दा सरकारी स्तरबाट ल्याउने काममा ढिलाई भयो र नेपालीले पाउने काममा अन्यको पहुँच बढ्दै गयो ।
लामो कूटनीतिक पहलपछि प्रक्रिया अघि बढेर अहिले पहिलो लटको १४ नेपाली कामदार इजरालय आइसकेका छन् । छानिएका ५९ मध्ये उनीहरु आइपुगेका हुन । बाँकी ४५ जेठ महिनाभरमा नै आउने हुनाले उनीहरुलाई दिइने काम र स्थान छान्ने काम इजरायली सरकारको एजेन्टले गरिरहेको दूतावास अधिकारीहरुले बताए ।
यसरी सरकारी स्तरबाट भएको उक्त कामको पहिलो प्रयास सुरु भएपनि त्यो मोडल सफल हुने या नहँुने अझै टुंगो लागेको छैन् । तर, अन्य मुलुक बाट यहाँ नेपालीले गर्ने जस्तै कामको लागि आइरहेका छन् । फिलिपिन्स, भारत, थाइल्याण्ड र श्रीलंकाबाट कामदारहरु आइरहेका छन् । तर नेपालबाट सरकारी स्तरमा ल्याउने भएकाले पनि सोचे अनुरुपकको कामदार आउन पाएका छैनन् । धेरै खर्च गरेर भए पनि नेपालीहरु आएका थिए तर अहिले खर्च नलाग्ने भए पनि आउन भने नपाउदा रकम गुमेको चिन्ता उनीहरुमा छ । आफ्नै दिदी बहिनीहरुले कमाउने रकम अन्यत्र गएकोमा उनीहरु चिन्तित भएका हुन् ।
यसरी उनीहरुले चिन्ता लिनुको मुख्य कारण हो यहाको कमाई । इजरायलमा कार्यरत नेपाली कामदारहरु अधिकांश आफ्नो काममा मात्र होइन उनीहरुको कमाईमा समेत सन्तुष्ट देखिएका छन् । काठमाडौं सिन्धुपाल्चोक स्थायी घर र हाल गोठाटारकी रश्मी केसी भन्छिन, ‘यहाँको काम र कमई प्रति मेरो कुनै गुनासो छैन् । महिना एक लाख बढी सबै नेपालीले बचाउन सक्छन् । राम्रै खर्च गर्नेहरुले पनि ।’
त्यो भन्दा कम कसैको कमाई हुदैन सहज परिवार र कामको स्किृत समेत दिएमा र बाहिर कामका मौका मिलेकाहरुले तीन लाखसम्म कमाउने उनी सुनाउछिन् । छोरा नेपाली सेनाको अधिकृत र छोरीलाई अस्ट्रेलियामा पढाइरहेकी उनको काम र कमाई प्रति कत्ति पनि गुनासो छैन, उनले भनिन । वैदेशिक रोजगारीको क्रममा आठ बर्ष देखि इजरायलको कार्फसभा (हर्जेलिया) नजिकै रहेकी केसीको काम बोल्नै नसक्नी बृद्धा स्याहार गर्ने हो । त्यस्तै जेरुसेलममा भेटिएकी उमा कार्की बताउने एक नेपाली भाषिले राष्ट्र संघ कार्यालय नजिकको बाटोमा व्हिल चियरमा एब बृद्धलाई ल्याउदै थिइन । उनले पनि आफू यहाँको काममा सन्तुष्ट रहेको बताइन । धेरै बोलिरहने एक इजरायली बृद्धालाई हेर्ने जिम्मेवारी उनको रहेछ । उनले पनि ति बृद्धाले भनेको र यहाँको निकायले छुट दिएको कार्यमा सम्लग्न हुने घुमाउने, खुवाउने नुहाउने जस्ता कार्य गरिदिन पर्ने बताईन । उनी नेपाली भाषि थिइन।
काठमाडौं नैकापकी माला खनाल, विगत १० वर्षदेखि इजरायलको तेलअविवमा केअर गिभरको रुपमा कार्यरत छिन । उनले पनि आफ्नो काम र कमाई प्रति खुशीब्यक्त गदै भन्छिन, ‘म मेरो काम र कमाईमा गुनासो गर्दिन । बृद्धालाई स्यहार गर्नपर्ने भनेर आएको त्यही काम गरेको छु । यसमा म सन्तुष्ट छु । काममा गुनासो छैन । धेरै भन्दा धेरै हामी जसता दिदी बहिनी ल्याउन सके यहाको पैसा नेपाल जाने थियो । यसतर्फ निकायको ध्यान जाओस ।’
यसरी केयरगिभरमा काम गर्ने नेपालीहरु इजरायलमा बैधानिक तवरले ६ हजारको आसपास छन् भने अन्य बाटोबाट नेपाली भनेर आएका समेत जोड्ने हो भने ९ हजार बढि पुग्छन् । उनीहरु हरेक शुक्रवार र शनिवार इजरायलको तेलअविव स्थित ताकाना माकाजिमा रहेको नेपाली पार्कमा जाने एक अर्का बिच भेट गर्ने प्रचलन रहेको बताए । इजरायलमा महिला कामदार बढि रहेको भएपनिअहिले पुरुष कामदार पनि रहेका छन् । २० प्रतिशत पुरुष कामदार पनि रहेका छन् ।
उनीहरुको काम र बसाई पनि स्तरीय नै रहेको छ । खाडी मुलुकको तुलनामा इजरायलवाट नेपालले संख्यात्मकरुपले कम भएपनि गुणात्मकरुपले ठुलो हिस्सा रेमिट्यान्स भित्र्याउने गरेका छन । अहिले भर्खरै खुुलेको नेपाली कामदारलाई निरन्तरता दिएमा बर्षमा २ हजार भन्दा बढी कामदार आउन सक्ने अधिकारीहरु बताउँछन । इजरायलका लागि नेपाली राजदूत प्रल्हाद प्रसार्इँले पनि लामो प्रयास र पहलपछि खुलेको यो कामलाई अघि बढाउन सकेमा वर्षको दुई हजार नेपाली इजरायल आउने बताबरण बन्ने बताए ।
कान्तिपुरसंगको कुराकानीमा उनले भने, ‘अब हामीले ढिलाई गरेमा अन्यत्रबाट पनि उनीहरुले यस्ता कामदारको पहल गर्छन । यहाँ रहेका नेपालीहरु अधिकांश आफ्ना काम र कमाईमा सन्तुष्ट छन भने हामीले रोजगारीमा ल्याउनको लागि जोड गर्न आवश्यक छ । त्यो गरिरहेका छौ ।’