खादा एउटा (साङ्गेला न्हाम्सा) बुद्धको बस्त्र अर्थात् बुद्धको बस्त्रको एक प्रतीक हो । जुन पछिल्लो समयमा धेरै चल्तीमा  अर्थात्  प्रयोगमा आएको छ ।धेरै चल्तीमा आएपछि धेरै प्रख्यात हुँदै गएपछि धेरैले मन पर्दैन,धेरैले तिरस्कार गर्छ,धेरैले बदनाम गर्छ र धेरैले प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाउँछ भनेको यहि हो।

खादा लाई हटाउनु भनेको बुद्धको बस्त्रलाई हटाउनु हो । बुद्दको बस्त्रलाई हटाउनु भनेको बुद्धको सम्मान नगर्नु हो  । बुद्दलाई सम्मान नगर्नु  भनेको बुद्दलाई सरासर अपमान गर्नु हो । बुद्दको जन्म भुमीमा, बुद्ध जन्मेको देशमा धेरै ठाँउमा बुद्धको मुर्ती तोडफोड गरि हटाइएको छ । यो सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो ।बुद्दको मुर्ती तोडफोड गर्नु, हटाउनु,बुद्द्को बस्त्र जथाभावी प्रयोग गर्नु र अन्तमा त्यो  पनि हटाउनु यो भन्दा ठुलो अपमान यो भन्दा ठुलो पाप अरु के नै हुन्छ र ?

नेपाल बुद्धको जन्म भुमि हो भनेर सारा जगतलाई थाहा छ र सारा जगतले स्विकार गर्छन पनि । बुद्दको जन्मभुमीमा,बुद्द जन्मेको देशमा “बुद्ध र बुद्द धर्म”लाई किन सम्मान छैन ? किन सम्मान गर्न खोज्दैनन् ?  जनमानसमा सधै  नकारात्मक सोच मात्रै किन पैदा भईरहेको छ ? यो सोचनीय बिषय बनेको छ |

अन्तमा: बौद्ध धर्म, बौद्ध संस्कार र बौद्ध संस्कृति नै बौद्ध धर्मलम्विहरुको पहिचान हो , यहि नै हाम्रो  चिनाउने चिनारी हो । हामीले यसलाई  नबचाए कसले  बचाउने,अहिले नै नबचाए कहिले बचाउने,पहिचान बचाऔ र आउने पीडि लाई पहिचान सहितको चिनारी जिम्मा लगाऔ ।

-रिग्छ्युङ्वा पाल्देन योन्जन तामाङ