हेडलाईन

तामाङ सोसाइटी अफ अमेरिकाको अध्यक्षमा बुद्धिमान तामाङ निर्वाचित         प्रतिभाशाली तामाङ संचारकर्मी दीपेन्द्र दोङ तामाङको निधन         प्रदेश नम्बर १ को पुन:नामाकरण आन्दोलनका घाइते लिम्बुको मृत्यु ,शहिद घोषणा गर्न माग         क्यानाडामा छक्का पन्जा-४ पहिलो दिन हाउसफूलको साथ् प्रदर्शन         इजरायलमा चर्चित राष्ट्रिय गायिका मेलिना राईको साथ उभौली साकेला चाड मनाउदै         क्यानाडामा गायक मिलन लामा तामाङलाई मायाको चिनो सहित सम्मान         अन्तर्राष्ट्रिय तामाङ परिषद्को पाँचौ सम्मेलन थाइल्याण्डको बैंककमा हुने         नेपाली नारी समाज पोर्तुगल द्वारा “Embrace Equity” विषयक गोष्ठी ८ मार्च बुधबारका दिन सम्पन्न         तामाङ समाज पोर्चुगलद्वारा “बिमला तामाङ” लाई नेपाल पठाऊन सहयोग ।         भक्तपुरको आर्शिवादमा कोरियन भाषा सञ्चालन हुँदै         रोमानियामा ई–पासपोर्ट नवीकरण सम्पन्न         रोमानिया मा निधन भएका युवाको पार्थिव शरीर नेपाल पुर्याइयो।         रोमानियामा कार्यरत एक जना नेपाली युबाको निधन         बुद्धभूमिमा हिन्दू रामकथा प्रवचन रोक्न घेदुङको माग         शेर्पा किदुग रोमानियाको दोस्रो अधिवेशन सम्पन्न        

ताम्बा दर्शनमा ‘सा’ अर्थात् भूमिको महत्व – अमृत योन्जन तामाङ

तामाङ भाषामा “सा” शब्दको अर्थ भूँइ, जमिन, भूमि, धर्ती र पृथ्वी हुन्छ । तामाङहरुले भूमिलाई अत्यधिक महत्व दिएको पाइन्छ। सा शब्द जोडिएर केसा (जन्मस्थान वा जन्मभूमि), दिम्सा (घरबारी), खिम्सा (छरछिमेक), नाम्सा (गाउँ), ह्युल्सा (देश÷राष्ट्र), दुर्सा (शोकभूमि, चिहान) बनेको छ। यसरी ठुङ्सा (उत्पत्ति स्थान), बाबासा (पुर्खाको भूमि) जस्ता शब्द पनि प्रयोगमा छन्। धर्तीलाई साजाम्बुलिङ शब्दको पनि प्रयोग हुन्छ। तामाङको दृष्टिमा मानिस जन्मदेखि मुत्युपर्यन्त भूमिसँग सम्बन्धित हुन्छन् र मृत्युपछिको स्थायी बसोबास स्थल दुर्सा हो।

तामाङ चिन्तनमा दुर्सा (दुः- दुख, शोक र सा- भूमि) अर्थात चिहानलाई शोकभूमिको रुपमा हेर्दछ। ‘दु पुइबा’ शोक बोक्नु पनि राम्रो मानिदैन।

छुकछुके केटाकेटीलाई गाली गर्दा आइसे साप्रा चाबा ताजि? (तैले माटो खाने भइस् अर्थात् तँ मर्ने भइस्) जस्ता शब्दावलीको प्रयोग गरिन्छ। यसले मानिसको मृत्युपछि माटो (भूमि) बन्ने दृष्टिकोण बोक्दछ। यस्र्त यस जातिमा चित्तामा लासलाई साप्रा पिन्बा (माटो दिने) लोकपरम्परा छ। साप्राको अर्थ भूमिको धुलो अर्थात् माटो हुन्छ। यस अवसरमा लामा पुरेतद्वारा सा–क्युइ–मे–लुङ (भूमि, पानी, आगो र हावा)को प्रार्थना हुन्छ र मलामी सबैले लासलाई माटो दिनु पर्दछ। मानव शरीर यिनै चार तत्वले बनेको हुनाले र पुनः तिनै तत्वमा पुनर्मिलन होस् भनेर माटो दिने गरेको हो (भट्टराई, ई. १९९९ः६४५)।

यसै गरी कुनै धार्मिक कार्य सम्पन्न गर्न भूमिलाई शुद्ध पार्ने विधि हो सालाङ। कुनै धार्मिक कार्य प्रारम्भ गर्नु अगाडि यो कार्य गर्नु पर्दछ। यसपछि मात्र डाजाङ (मञ्च) बनाउने वा अन्य कार्य गरिन्छ।

यसरी तामाङ जीवन दर्शनमा सा सर्वव्यापक छ। जन्मदेखि मुत्युपर्यन्त साको परिछाँया सर्वत्र व्याप्त देखिन्छ । सा शब्दले तामाङ पहिचानको चिन्तनलाई उजागर गरे जस्तै ग्ला (ठाउँ, स्थान, स्थल) शब्दले जीवनयापनको पद्धति बोक्दछ। सा पहिचानसँग सम्बन्धित छ भने ग्ला दैनिक जीवनयापन अर्थात् उपभोगसँग सम्वन्धित छ। ग्लाको मुख्य स्रोत सा हो। सा सर्वव्यापक छ र ग्ला (स्थान) सा को अंश हो र सिमित छ। सा जाति वा सामुदायिक वा संसारिक हुन्छ, ग्ला व्यक्तिगत वा पारिवारिक हुन्छ। तामाङ जातिले सारा मानवको लागि सा र ग्ला अर्थात् भूमि र स्थानभन्दा बाहिरको जीवन कल्पना गरेको पाइँदैन। तामाङको लागि आगो, हावा, पानी जस्तै भूमि पनि चरम सत्य (Ultimate Truth) हो। ऊ भूमि बिनाको जीवन सम्भव देख्दैन। यसरी तामाङ दर्शनमा साको तत्वशास्त्रीय महत्व छ।

“सा” सँग यति धेरै गाँसिएको र चिन्तन अन्य गैरआदिवासी भाषामा पाइदैन। यसैको आधारमा तामाङ जाति “आदिवासी” समुदायको रुपमा देखा पर्दछ।






शुभकामना

भर्खरै...

लोकप्रिय

रोचक खबर

लुँडोमा पराजित गरेको भन्दै श्रीमतीको ढाड भाँचियो

नयाँदिल्ली, बैशाख २४ । घटना केहि दिन पहिलेको हो । भारतमा जारी लकडाउनका कारण घरेलु हिंसा बढिरहेको ओरोपबिच एक... बाँकी यता

tamang online / May 6, 2020

२ सय जनासँग डेटिङ, कोहीपनि चित्त नबुझेपछि कुकुरसँग बिहे

कोही मानिसका आकांक्षाहरु विचित्रकै हुन्छन् । अहिले एकजना ४९ वर्षकी महिलाको बिहेको कहानी निकै चर्चित बनेको छ... बाँकी यता

tamang online / August 3, 2019

 Photo Gallery

 Music videos

बिज्ञापनका लागि:
 [email protected]
लेख, रचना र समाचारका लागि:
 [email protected]
सामाजिक संजाल तर्फ:
सर्वाधिकार © 2012 - 2023: Tamang Online मा सार्बधिक सुरक्षित छ. | बिज्ञापन | सम्पर्क | हाम्रो बारेमा Designed by: GOJI Solution