मोदी ‘सक’ – यादव शर्मा
केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित हुनेबित्तिकै भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले बधाई तथा शुभकामना दिनुहुने अपेक्षा नेपालमा धेरै कमले मात्र गरेका हुन् । ओली प्रधानमन्त्री बन्नुभएमा नेपाल–भारत सम्बन्ध थप चिसिने र नाकाबन्दी थप कठोर बन्ने त्रासपूर्ण अनुमान यहाँ गरिँदै थियो । तर, भारतका प्रधानमन्त्री मोदीले सक (झट्का) दिए । ओली प्रधानमन्त्री बनेको सूचना प्राप्त भएपछि टेलिफोनमार्फत बधाई र शुभकामना व्यक्त गर्न मोदीले एक मिनेट पनि ढिलाइ गरेनन् । बधाई दिने क्रममा मोदीले नाकाबन्दी हट्ने विश्वास पनि नवनियुक्त प्रधानमन्त्रीलाई दिलाएका छन् ।
मोदीको व्यवहारबाट नेपालीहरू चकित परेका छन् । गत वर्ष संसद्मा सम्बोधन गर्ने क्रममा व्यक्त विचारले नेपालमा मोदीको लोकप्रियता उत्कर्षमा पुर्याएको थियो र भारतप्रति जनस्तरमा रहेको आशङ्का मेट्दै दुईपक्षीय सम्बन्धलाई रसिलो र कसिलो बनाउने खुसद परिस्थिति निर्माण गरेको थियो । एउटै मन्तव्यले लाखौँ–करोडौँ मानिसलाई कसरी झकझोर गर्न सक्छ र एकैछिनमा मानिस कसरी बदलिन सक्छन् भन्ने कुराको दृष्टान्त मोदीले नेपालको संसद्मा दिएको भाषण बनेको थियो । यसर्थमा ‘त्यो’ मन्तव्य मोदीको पहिलो ‘सक’ थियो भन्न सकिन्छ ।
नेपाललाई मन्त्रमुग्ध पारेपछि मोदीजीले सार्क सम्मेलनको बेला जनकपुर (रामजानकी मन्दिर), मुक्तिनाथ तथा लुम्बिनीको भ्रमण गर्ने र ती स्थानका जनतालाई सम्बोधन गर्ने इच्छा प्रकट गरे । आफ्नो यस्तो इच्छा पूरा गर्न नेपाल सरकार हर्षोल्लासका साथ तयार होला भन्ने अपेक्षा सायद उनको थियो । तर, कुन्नि कतातिरको प्रलोभनमा परेर धर्मनिरपेक्ष देश बनाउन सुलसुलिएका परजीवीहरूले षड्यन्त्रपूर्वक मोदीको धार्मिक यात्रामा अवरोध पैदा गरे । हो, यसपटकचाहिँ मोदी आफैँ सक्ड ९क्जयअपभम० भएको अनुमान गर्न सकिन्छ । सार्क सम्मेलनमा आएका बेला मोदीको ‘बडी ल्याङ्ग्वेज’ पहिलेभन्दा भिन्न रहेको महसुस धेरैले गरेका थिए । आफूले प्ेरम र सम्मान गर्ने गरेको मुलुकबाट अपेक्षित व्यवहार नहुँदा मोदीजीलाई झट्का ९क्जयअप० लाग्नु स्वाभाविक थियो ।
नेपालमा संविधान जारी भइसकेपछि घोषित–अघोषित रूपमा नाकाबन्दी लाग्दाचाहिँ ‘सक्ड’ हुने पालो नेपालीको आयो । मोदीजीले सबैको भावना समेटेर संविधान बनाउन दिएको सुझावको यहाँ अनेक अर्थ लगाइयो र उनका कुनै पनि सुझावलाई सम्मान नगर्ने कसम खाएको शैलीमा नेपाली नेताहरू प्रस्तुत भए । भारतमा बाह्रबुँदे सम्झौता गरेर भारतकै सहयोगमा लोकतन्त्र स्थापना गर्ने दलका नेताहरू पुरानो सत्ताका हरेक आकाङ्क्षा सम्बोधन गर्न तयार रहँदा आफूले दिएको एउटै सुझाव पनि ग्रहण नगरिएपछि मोदी कति दु:खी भए होलान्, यो अनुमानकै मात्र विषय रह्यो । घोषित–अघोषित नाकाबन्दी भएपछिचाहिँ मोदीजीको असन्तुष्टिको मात्रा यहाँ अनुभूत भएको हो । मोदीको असन्तुष्टिको स्रोत कारण नेपाली नेताहरूको व्यवहार भएको तथ्य बुझ्ने सामथ्र्य आमजनतामा नहुनु स्वाभाविक थियो, बुझेनन् । त्यसैले ‘संसद्मा त्यति राम्रो बोलेका मोदीले नाकाबन्दी लगाएर आफ्नो दैनिक जीवन प्रभावित गरेको’ सर्वसाधारणले ठाने । यसपटक नेपाली ‘सक्ड’ भएका हुन् ।
नाकाबन्दी जुन प्रकारले कठोर बन्दै थियो र नेपालमा प्रधानमन्त्रीको निर्वाचन सम्पन्न हुनुपूर्व केपी ओली र भारतबीचको सम्बन्ध जुन स्तरको तनावमय देखिँदै थियो, त्यसैका आधारमा ओलीलाई प्रधानमन्त्री भएपछि मोदीजीले ‘रेस्पोन्स’ नगर्ने अनुमान यहाँ गरिँदै थियो । त्यसो त ओली जित्दा भारत हारेको ठान्नेहरू भारतले ओलीलाई ‘पोजेटिभ रेस्पोन्स’ नगरोस् भन्ने पनि चाहन्थे । तर, मोदीजीले अर्को ‘सक’ दिए । ओलीजीलाई बधाई र शुभकामना दिँदै मोदीले नाकाबन्दी हट्ने आश्वासन दिएपछि नेपाली फेरि एकपटक ‘सक्ड’ भएका छन् । नेपालसँग नरेन्द्र मोदीजी वास्तवमा सुमधुर सम्बन्ध स्थापित गर्न चाहन्छन् भन्ने प्रस्ट सङ्केत देखिएको छ ।
नयाँ प्रधानमन्त्रीले नयाँ शिरा र शैलीबाट नेपाल–भारत सम्बन्ध सुदृढीकरणमा अग्रसरता लिने विश्वास सर्वत्र गरिएको छ । कथंकदाचित सम्बन्ध सुधारका परिणामदायी पहल हुन सकेन भने सम्भवत: यस्ता झट्का ९कजयअप० को क्रम निरन्तर चलिरहनेमा शङ्का गर्नुपर्ने छैन । कहिले मोदीजीलाई ‘सक’ कहिले मोदीजीले ‘सक’ दिने क्रम चलिरहने हो भने त्यसले दुवै पक्षलाई क्षति पुर्याउने, अलिक बढी कष्ट नेपाललाई दिने निश्चित छ । त्यसैले अब कसैलाई नकारात्मक झट्का नदिने तहको सम्बन्ध विकास गर्नेतर्फ प्रधानमन्त्री केपी ओली सचेत रहनुहुने आशा गरिएको छ ।