हेडलाईन

तामाङ समाज क्यानाडाको तेश्रो अधिवेशन सम्पन्न         तामाङ सोसाईटी अफ सिड्नीको अध्यक्षमा विशाल तामाङ चयन         नेफिन इजरायलको अध्यक्षमा कुमार आङ्देम्बे चयन         ग्याल्थुमकी मृगौला पिडितलाई वडाअध्यक्ष द्वारा सकलित रकम हस्तान्तरण         नेफिन इजरायलको ११ औ वार्षिकोत्सव तथा साधारण सभा हुदै         रोमानियामा पहिलो पटक बुद्ध जयन्तीको पावन अवसरमा शान्तिपुर्न -याली सुसम्पन्न ।         क्यानाडाको मिस्सीसागामा २५६७ औं बुद्ध जयन्ती समारोह सम्पन्न         नेवा: खल: इजरायलले साधारण सभा तथा फोटो प्रतियोगिताको आयोजन गर्दै         नेपाल तामाङ घेदुङ रोमानियाको पहिलो अधिवेशन भव्यताका साथ सम्पन्न         रोमानियामा निधन भएका तामाङको शब नेपाल पुग्यो         मृगौला पिडितलाई आर्थिक सहयोग         तामाङ सोसाइटी अफ अमेरिकाको अध्यक्षमा बुद्धिमान तामाङ निर्वाचित         प्रतिभाशाली तामाङ संचारकर्मी दीपेन्द्र दोङ तामाङको निधन         प्रदेश नम्बर १ को पुन:नामाकरण आन्दोलनका घाइते लिम्बुको मृत्यु ,शहिद घोषणा गर्न माग         क्यानाडामा छक्का पन्जा-४ पहिलो दिन हाउसफूलको साथ् प्रदर्शन        

नेकपा एकताको एक वर्षः बाबुरामको बहिर्गमनदेखि माधव नेपालको गुनासोसम्म

१७ असोज, काठमाडौं । गत वर्ष दशैं मनाइरहेकै बेला पनि रुकुम, दोलखालगायत कतिपय जिल्लामा तत्कालीन एमाले र माओवादीका कार्यकर्ताहरु आपसमा सांघातिक हमलामा उत्रिरहेका थिए । तर, सबैलाई चकित पार्दै त्यही दिन केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले सातबुँदे सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्दै चुनाव गठबन्धन र पार्टी एकताको दशैं उपहार दिएका थिए ।

असोज २ गते सम्पन्न स्थानीय तहको तेस्रो चरणको चुनावसम्म एकले अर्कोलाई सिध्याउन कुनै हर्कत बाँकी नराखेका एमाले र माओवादी असोज १७ गतेसम्म पुग्दा चुनाव मिलेर लड्नेमात्र होइन, एउटै कम्युनिस्ट पार्टी बनाउने तहमा पुग्नु आफैंमा सरप्राइज थियो । जब कि दशैं विदा चलिरहँदा पनि आसन्न चुनावमा कांग्रेस र माओवादी मिलेर एमालेलाई पराजित गर्ने चर्चाले बजार तातेको थियो ।
एमाले र माओवादी एकताको सूत्रपात भएको आज ठिक एक वर्ष पुगेको छ । एक वर्ष बित्दा पार्टी एकीकरण समेत भइसकेको छ । सम्भवतः दशैंपछि तिहार अघिको बीचमा नेकपाका सबै तहका कमिटीहरु पनि एकीकरण भइसक्नेछन् । दुनियाले कल्पना गर्न नसकेको एमाले माओवादी एकीकरण कसरी सम्भव भएको थियो ? को को थिए यस एकताका सूत्रधार ?

एमाले माओवादी एकता शुरु भएको वर्षगाँठ मनाइरहँदा हामी हाम्रा पाठकलाई एकपटक अतिततर्फ फर्काउँदैछौं ।

सके निल्ने, नसके मिल्ने

एमाले माओवादी एकीकरण २०७४ को दशैं विदाको मात्र खेल थिएन । यो कम्तिमा एक दशक लामो प्रयासको प्रतिफल थियो । यसबीचमा एमाले र माओवादीले एकले अर्कोलाई निल्ने प्रयास गरे । एकले अर्कोलाई निल्न नसकेपछि दुवै पार्टी अन्ततः मिल्ने निष्कर्षमा पुगेका थिए ।

२०६४ सालको संविधानसभा निर्वाचनबाट माओवादी ठूलो मतान्तर सहित मुलुकको पहिलो दल बनेपछि प्रचण्डले आन्तरिक भेलाहरुमा भनेका थिए-अब सके एमालेलाई निल्ने नत्र उसँग मिल्ने नीति अनुरुप नेपालमा एउटै कम्युनिस्ट केन्द्र बनाउनुपर्छ ।

सके मिल्ने नसके निल्ने नीति कुनै बेला माओवादीले लियो भने त्यहि नीति एमालेले २०७० को संविधानसभा चुनावपछि लिएको हो । एकले अर्कोलाई निल्ने नीति असफल भएपछि अन्ततःसबैलाई सरप्राइज दिदै यी दुई ठूला कम्युनिस्ट पार्टी मिल्ने निर्णयमा पुगे ।

माओवादीले शान्ति प्रक्रियामा आएपछि सबैभन्दा ठूला दुश्मन देखेको थियो केपी ओलीलाई । ओलीमाथि तत्कालिन माओवादीले पटक पटक बैचारिक मात्र होइन भौतिक आक्रमणको प्रयास समेत गरेको थियो । ओली पनि समकालिन नेताहरुमा माओवादीको सबैभन्दा उग्र आलोचक थिए ।

ओली जब नेकपा एमालेको अध्यक्ष निर्वाचित भए,त्यस लगत्तै उनका बैचारिक आर्किटेक्ट शंकर पोखरेलले अनलाइनखबरको एउटा अन्तर्वार्तामा भनेका थिए-ओली र प्रचण्डको रिस्क लिने र लचकता तथा कठोरताको हद पार गर्ने स्वभाव मिल्छ । यी दुई नेताकै नेतृत्वमा दुई पार्टी एकता हुनसक्छ ।

शंकर पोखरेलको यो भविष्यवाणी केही वर्षभित्रै सत्य सावित भयो । एमालेले स्थानीय चुनावमा माओवादीलाई निल्न खोजेकै थियो । तर माओवादी निर्णायक सिटसहित तेस्रो भएपछि दुवैका लागि एकता अनिवार्य बन्यो ।

यी हुन् एकताका सूत्रधार

एमाले माओवादी एकता केही दिन वा महिनाको प्रयासबाट भएको होइन । दुवै पार्टीका केही नेताहरुको १० वर्षदेखिको निरन्तर प्रयासबाट चुनावी तालमेल हुँदै एउटै पार्टी निर्माणको चरणमा पुगेको नेकपाका महासचिव बिष्णु पौडेल स्मरण गर्छन् । पौडेल ती नेता हुन्, जो यो एकताका एक प्रमुख सूत्रधारमा पर्छन् ।

कम्युनिस्ट पार्टी स्थापनाको ६८ वर्षपछि नेपालमा एकीकृत कम्युनिस्ट पार्टी बनाउने अभियानका पर्दा पछाडिका खेलाडी को को हुन् ? हामीले दुवैतिरका सूत्रहरुसँगको चरणबद्ध छलफलपछि निकालेको निष्कर्ष हो-यो एकताका १० वर्षदेखिका निरन्तर सूत्रधार एमालेका बामदेव गौतम र बिष्णु् पौडेल हुन् । माओवादीबाट भने समयक्रममा पात्रहरु फेरिएका थिए ।

एक वर्षअघि आजकै दिन भएको सरप्राइज एकताका सूत्रधार माओवादीबाट जनार्दन शर्मा बने भने एमालेबाट बामदेव र बिष्णु पौडेल नै थिए । गौतम र पौडेलले केपी ओलीको दूतका रुपमा काम गरका थिए भने ,शर्माले प्रचण्डको दूतका रुपमा । उनीहरुबीच दर्जनौं पटक भेटघाट र छलफल भएरमात्र दुई नेता एक ठाउँमा बस्ने वातावरण बनेको थियो ।

ओलीले माओवादीसँग एकताका लागि ट्रयाक वानमा बामदेव गौतम र बिष्णु पौडेललाई निरन्तर लगाएकै थिए । ‘ट्र्याक टु’मा उनले महासचिव ईश्वर पोखरेल र संसदीय दलका उपनेता सुवास नेम्वाङलाई पनि लगाइरहेका थिए । जसले माओवादीका बिभिन्न तहका नेताहरुलाई इंगेज गराए ।

एमालेका तत्कालिन उपमहासचिव घनश्याम भुसाल र सचिव योगेश भट्टराईले आ-आफ्नै ढंगबाट माओवादीलाई कांग्रेससँगको सहकार्यबाट अलग गराउने प्रयास जारी राखेका थिए । किनकि त्यतिबेला पनि कांग्रेसले माओवादीलाई ४० प्रतिशत सिट दिएर संसदीय चुनावमा तालमेल गर्ने प्रस्ताव राखिसकेको थियो । तर, स्थानीय चुनावमा देशका ९३ स्थानीय तहमा कांग्रेससँग गरिएको तालमेल आफ्नो लागि फलदायी नभएपछि माओवादी नेताहरुमा छटपटी थियो ।

माओवादी एक्लै लड्दा धेरै ठाउँमा नजित्ने र कांग्रेससँग तालमेल गर्दा कांग्रेसको भोट माओवादीमा नआउने यथार्थ बुझेर एमालेसँग एकता बाध्यात्मक बनिसकेको थियो । कांग्रेसको आँखा छलेर गरिएका वार्ताहरु निष्कर्षमा पुग्ने बेलामात्र एमालेका झलनाथ खनाल, माधव नेपाल तथा माओवादीका नारायणकाजी श्रेष्ठ, रामवहादुर थापा बादलहरुलाई सहभागी गराइयो ।

दुवैतिर दबिएको असन्तुष्टि

अघिल्लो वर्ष विजयादशमीको जनताले टिका लगाइरहेका बेला ओली र प्रचण्ड माइतीघरस्थित एक व्यवसायी नविन कँडेलको घरमा भेला भएका थिए । उनीहरुलाई त्यहाँ लैजाने विष्णु पौडेल र जनार्दन शर्माले एउटा कागजमा सही गर्न दबाव दिए । ‘आजै सही गर्ने र ?’ प्रचण्डले सोधेका थिए ।

तर जनार्दन शर्माले कड्किदै आज नगरे तपाईहरुको भर छैन । एउटा-एउटा कागज आफ्नै खल्तीमा राख्नुस् । हामी बरु यो सहमतिको कागज लिदैनौं । तर, आजै हुनुपर्छ । ट्र्याक सुटमै हतार हतार गएका बिष्णु पौडेलले पनि आजै गर्नुपर्छ भनेर दबाव दिए ।

वास्तवमा त्यो कागजमा एमाले र माओवादी दुवैले सूर्य चिन्हबाट चुनाव लड्ने सहमति पनि थियो । प्रचण्ड र ओलीले सही गरेर एक एकवटा कागज बोके । तर, सूर्य चिन्हमा चुनाव लड्ने प्रचण्डको सहमतिमा महरा र वर्षमान लगायत माओवादी नेताहरुले असहमति जनाएपछि प्रचण्ड ब्याक भएको पौडेलले अनलाइनखबरलाई बताएका थिए ।

एमालेसँगको एकता प्रक्रियामा कृष्णवहादुर महरा र वर्षमान पुन असन्तुष्ट रहे पनि उनीहरुले सार्वजनिक बिरोध गरेनन् । १६ बुँदे सम्झौताका बेला एमालेसँग पार्टी एकीकरण गर्नुपर्छ भनेर लागेका पुन पछिल्लो प्रक्रियामा प्रचण्डले जनार्दन शर्मालाई अघि सारेपछि चुपचाप रोल्पातिर व्यस्त भएका थिए । उनी एकता घोषणासभामा समेत उपस्थित भएका थिएनन् । यद्यपि उनले पार्टी एकताको आफू विरोधी नभएको अनलाइनखबरसँगैको अन्तर्वार्तामा उतिबेलै बताएका थिए ।

एमालेमा माओवादीसँग पार्टी एकता गर्नेसम्मको ओलीको प्रस्तावको कोही पनि बिरोधमा भएनन् । तर माधव नेपालले आफ्नो भूमिका कमजोर पार्न खोजिएको आशंकामा चित्त दुःखाएको चर्चा त्यतिबेला चलेको थियो । शान्ति प्रक्रियादेखि अहिलेसम्मको आफ्नो भूमिकालाई नजरअन्दाज नगर्न उनले ओलीलाई पटक पटक चेतावनी समेत दिएका थिए । जुन कुरा अहिले पनि उनले बेलाबेलामा प्रकट गरिरहेका हुन्छन् ।

पार्टी एकीकरण संयोजन समितिमा तत्कालिन एमालेबाट ४ जना सदस्य राख्दा झलनाथ खनाललाई छुटाइयो । पार्टी अध्यक्ष भइसकेका पूर्व प्रधानमन्त्री तथा ओलीपछिको बरियतामा रहेका नेता खनाललाई संयोजन समितिमा नराख्न माधव नेपालले पनि साथ दिएको भन्दै खनालले तीब्र असन्तुष्टि जनाए ।

संयोजन समितिमा खनाल र इश्वर पोखरेलमध्ये को रहने भन्ने प्रश्न उठेपछि तत्कालिन महासचिव कार्यकारी भएकाले पोखरेललाई राखिएको थियो । केही समयको विवादपछि प्रचण्डको समेत आग्रहमा खनाललाई हाइकमाण्डमा थपिएको थियो, जुन हाइकमाण्डमा पौडेल थपिएपछि अहिले सचिवालय बनेको छ ।

एक वर्षअघि एमाले माओवादी एकताको सूत्रपात हुनुभन्दा अघि के के घटनाक्रम भएका थिए ? एकताका सूत्रधारहरुसँगको कुराकानीका आधारमा केही घटनाक्रम सिलसिलेवार ढंगमा प्रस्तुत गर्न खोजिएको छ ।

सिलसिला १ः विसं २०६३ मा माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएर शान्ति सम्झौता हुनासाथ एक दिन एमालेका तत्कालिन स्थायी कमिटी सदस्य बामदेव गौतम र बिष्णु पौडेल बागबजारस्थित एक होटलमा प्रचण्डलाई भेट्न गए । त्यतिबेला माओवादी नेताहरुको स्थायी आवास व्यवस्था भइसकेको थिएन । उनीहरुले त्यहाँ प्रचण्ड अब माओवादी आन्दोलन सकिएकाले अलग पार्टी भएर बस्नुको औचित्य छैन भन्दै एकताको प्रस्ताव गरे । यो नै एमाले र माओवादीबीच एकताको पहिलो शुरुवाती छलफल थियो ।

सिलसिला २ः २०६४ को चुनावअघि एमाले र माओवादीबीच पहिलो पटक औपचारिक रुपमै एकताको वार्ता भयो । नयाँ बानेश्वरस्थित एक घरमा भएको त्यो वार्तामा एमालेबाट तत्कालिन महासचिव माधवकुमार नेपाल,केपी शर्मा ओली,झलनाथ खनाल,बामदेव गौतम,इश्वर पोखरेल र बिष्णु पौडेल थिए । माओवादीबाट प्रचण्ड,मोहन वैद्य,बाबुराम भट्टराई,रामवहादुर थापा बादल,कृष्णवहादुर महरा र देव गुरुङ सहभागी थिए ।

सुकुलमा बसेर उनीहरुबीच लामो छलफल भयो । एउटै कम्युनिस्ट पार्टी निर्माण गर्न दुवै पार्टीका नेताहरु नीतिगत रुपमा सहमत भएर उठेका थिए । तर यो सिलसिला टुंगिदा मोहन वैद्य र बाबुराम भट्टराई भने छुट्न पुगे ।

सिलसिला ३ः बानेश्वर वैठक लगत्तै एमालेले केन्द्रीय कमिटी बैठक राखेर एउटै कम्युनिस्ट पार्टी निर्माणमा अघि बढ्ने निर्णयनै गरायो । एमाले बैठकपछि बिष्णु् पौडेललाई अन्तरपार्टी निर्देशन तयार गर्न लगाइयो । संगठित सदस्यसम्म जाने अन्तरपार्टी निर्देशनको एउटा कपी बोकेर बामदेव गौतम र बिष्णु पौडेल प्रचण्डलाई भेट्न गए ।

त्यतिबेला प्रचण्ड बौद्धको एक होटलमा बस्थे । त्यहि होटलको एउटा कोठामा प्रचण्ड,बाबुराम र मोहन वैद्यलाई बामदेव र बिष्णु पौडेलले एमालेको अन्तरपार्टी दिर्नेशननै देखाए । यो विल्कुल नयाँ परिघटना थियो ।

सिलसिला ४ः एमालेको निर्णयपछि तत्कालिन नेकपा माओवादीको काभ्रे फुलबारी रिसोर्टमा बसेको केन्द्रीय कमिटी बैठकले पार्टीको मार्गनिर्देशक सिद्धान्तबाट प्रचण्डपथ हटाएर एमालेसँग एकताको ढोका खोल्यो । दुई पार्टीबीच पार्टी एकताका लागि डकुमेन्टनै आदान प्रदान भए पनि त्यो बेला एमालेको दम्भ र माओवादीको अति महत्वकांक्षाका कारण एकता होइन तालमेल समेत हुन सकेन ।

सिलसिला ४ः पहिलो संविधानसभामा तालमेल गर्ने र त्यसपछि पार्टी एकता गर्ने प्रयास असफल भएपछि एमालेका बिष्णु पौडेल र माओवादीका टोपवहादुर रायमाझीले लुम्बिनीमा मात्रै भने पनि तालमेल गर्न खोजे । लुम्बिनीका २६ मध्ये १३/१३ सिट बाँड्ने सहमति भयो ।

प्रचण्डनिवासमा एमालेका पौडेल र रामनथ ढकाल गएर वार्ता गरे । गुल्मी ३ मा पौडेलले गोकर्ण विष्ट छाड्न नसक्ने र प्रचण्डले चन्द्रवहावदुर थापा सागर छाड्न नसक्ने अवस्थामा पनि अन्तिममा प्रचण्ड पछि हटे । तर त्यो तालमेल पनि अन्तिममा भाँडियो ।

चुनावबाट माओवादी ठूलो दल बनेर आएपछि एमालेका बामदेव र बिष्णु पौडेललेनै माओवादीसँग पुनः वार्ता थाले । प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारमा दुवै एमाले नेता मन्त्री बनेर गए । तर प्रधानसेनापति काण्डका कारण यो एकता पनि लामो समय चल्न सकेन ।

पछि वर्षमान पुन र जनार्दन शर्माहरुको पहलमा प्रचण्ड झलनाथ खनाललाई प्रधानमन्त्री बनाउन सहमत भए । खनालले निर्णय क्षमता देखाउन नसकेपछि एमाले माओवादी एकताको प्रक्रिया अघि बढ्न सकेन ।

सिलसिला ५ः वैशाख १२ को बिनाशकारी भूकम्पको धक्काले नदीको दुई किनारामा रहेका ओली र प्रचण्डलाई एउटै धारमा ल्याइदियो । त्यसअघिसम्म ओली र प्रचण्ड आम्ने साम्ने भएर दुई धारको नेतृत्व गरेका थिए ।

कसैले सोचेकै थिएनन्,यी दुई नेता मिल्छन् भनेर । तर उनीहरु मिलेर १६ बुँदै सम्झौता हुँदै भारत र देशभित्रकै शक्तिहरुको असहमतिबीच संविधान जारी भयो । यसबीचमा प्रचण्डको समर्थनमा ओली प्रधानमन्त्री मात्र भएनन् दुई पार्टी एकीकरणको प्रक्रिया समेत अघि बढेको थियो ।

सिलसिला ६ः आलोपालो प्रधानमन्त्री बन्ने सहमति अनुरुप ओलीले आफूलाई सत्ता हस्तान्तरणमा आनाकानी गरेपछि प्रचण्डले ओलीकै शब्दमा ‘छापामार शैलीमा झ्याप्पै’ अविश्वास प्रस्ताव ल्याएर कांग्रेसको समर्थनमा प्रधानमन्त्री बने । यो घटनापछि एमाले र माओवादीको आरोप प्रत्यारोप निकृष्ट तहमा पुग्यो । यो तिक्तता स्थानीय तहको चुनावसम्म पुग्दा कांग्रेससँगै माओवादीको तालमेलसम्म पुग्यो ।

सिलसिला ७ः भरतपुर लगायतका केही ठाउँ बाहेक कांग्रेससँगको तालमेल माओवादीका लागि लाभदायक नभएपछि जनार्दन शर्माले पुनः एमालेसँग छलफल अघि बढाएका थिए । हुन त स्थानीय तहमा तालमेलका लागि एमालेले माओवादीसँग निकैपटक छलफल गरेको थियो । तर सत्ता गठबन्धन छाडेर एमालेसँग तालमेल गर्न माओवादीले नचाहेको शर्माले हामीसँगको कुराकानीमा पनि स्वीकार गरेका छन् ।

एमालेसँग तालमेल गर्ने भए माओवादीले ४ मध्ये २ महानगर मागेको थियो जुन ओलीले अश्वीकार गरे । केही ठाउँमा स्थानीय आवश्यकताका आधारमा एमालेसँग तालमेल गरेपनि आम रुपमा कांग्रेस माओवादी तालमेल भयो । यसले एमाले माओवादी तिक्तता विशेष गरि भरतपुर प्रकरणले झनै बढ्यो ।

सिलसिला ८ः कांग्रेस माओवादी तालमेलको प्रक्रिया २ नम्बर प्रदेशको चुनावसम्म आउँदा लगभग भत्कियो । माओवादीलाई अत्यन्तै कम आँकेर कांग्रेसले हेपेको र भरतपुर महानगरको कार्यपालिका चुनावमा कांग्रेसले घात गरेर एमालेलाई जिताएपछि प्रचण्ड झस्किए ।
उनले भरतपुर प्रकरणलाई लिएर देउवासँग यसले भविष्यको गठबन्धनलाईनै असर पार्न सक्ने चेतावनी दिए । तर देउवाले प्रचण्डको कुरालाई गम्भिरतापूर्वक लिएनन् । उनले माओवादीलाई केही सिट दिएर एमाले हराउने दाउ खेलेका थिए । यहीबीचमा एमालेले राम्र्रैसँग खेल्यो ।

स्थानीय तहको चुनावमा माओवादी कांग्रेससँग मिलेकै कारण धेरै ठाउँ गुमाउनुपरेको र आउने चुनावमा कांग्रेस माओवादी तालमेल हुँदा पहिलो पार्टी बन्ने लक्ष्यमा धक्का लाग्ने देखेपछि एमालेले माओवादीसँग तालमेल होइन एकताकै प्रस्ताव अघि सार्‍यो । देउवाले जतिबेला यो कुरा थाहा पाए त्यतिन्जेलसम्म धेरै ढिला भइसकेको थियो ।

बामदेवले त्यतिबेलै प्रचण्डले गम्भिर भूल गरेको, अधैर्य बनेकाबताउ । सात जुनीसम्म पाप लाग्ने कुरा पनि गरे । तर स्थानीय चुनावकै बेला उनले अनलाइनखबरमार्फत एउटै चुनाव चिन्हबाट चुनाव लड्ने प्रस्तावमात्र राखेनन्,ढिलो चाँडो आफ्नो लाइनमा एमाले र माओवादी आउने ठोकुवा गरे । उनले लेख लेखेको एक महिना नपुग्दै त्यो परिघटना भयो ।

सिलसिला ९ः एकता माओवादीको आवश्यकता र एमालेको बाध्यता बनिसकेको थियो । आन्तरिक र बाहृय चलखेलले एकता भाँडिने डरले रातारात दुई पार्टीबीच लिखित सहमति भयो । एमालेले एकादशीकै दिन ओलीको प्रस्तावलाई कमा र फुलिस्टम समेत परिवर्तन नगरी हुबहु अनुमोदन गर्‍यो ।

माओवादीमा भने गोपाल किराती,मणी थापा,मात्रिका यादव,आहुती लगायतका नेताले असहमति जनाए । अन्य नेेताले मुखले बिरोध गरेनन् । किराती र आहुती पार्टी एकीकरणमै सहभागी भएनन् । योसँगै १० वर्ष लामो एकता,संघर्ष र फेरि एकताको परम्परागत ‘बामपन्थी जार्गन’ व्यवहारमा प्रयोग भयो ।

त्यसबीचमा एमालेले हृदयेश त्रिपाठी नेतृत्वमा राजपाको एउटा हिस्सालाई पनि आफूतिर तानिसकेको थियो । बाबुराम भट्टराईको नयाँ शक्ति पनि एमालेकै सूर्य चिन्हमा बिलिन भइसकेको थियो ।

तर गोरखा २ बाट बाबुरामले चुनाव लड्न नपाएपछि गठबन्धन घोषणसभामा सहभागी भएर भाषण गरेका बाबुराम एकाएक बाहिरिएर कांग्रेससँग तालमेल गर्न पुगे ।

गोरखा २ बाबुरामलाई नदिनुमा तत्कालिन माओवादीको इगो समस्या थियो । अन्ततः माओवादी नेता नारायणकाजी बाबुरामसँग पराजित भए । यदि बाबुरामप्रति माओवादी अनुदार नभएको भए सम्भवतः बाम गठबन्धन एक्लैको दुई तिहाई बहुमत आउने रहेछ ।

एकताका आरोह अवरोह र भावी परिदृष्य

एक वर्षअघि सात बुँदे सम्झौता भएर चुनावी गठबन्धन हुँदै पार्टी एकता गर्ने निर्णयपछि पनि तत्कालिन एमाले र माओवादीबीच धेरै समस्या आए । ईश्वर पोखरेल संयोजकत्वको सिट बाँडफाँड समितिले धेरै मेहनत गरेर एकताको समेत आधार तयार पारेको थियो । यद्यपी त्यतिबेला पूर्व एमालेभित्र माधव नेपाल पक्षलाई ठेगान लगाउन सिट बाँडफाँडमै गडबडी गरिएको आरोप पनि लाग्यो ।

जुन आरोप अहिले पार्टीका प्रदेश र जिल्ला कमिटीहरु एकीकरणमा पनि लागिरहेकै छ । जति अशन्तुष्टि भए पनि एमाले र माओवादीका कुनै नेता कार्यकर्ताले पार्टी एकताको बिरोध गरेनन् । यति चाँडै पार्टी एकीकरण हुने मुख्य कारण भनेकै एकता दुवै पक्षको आवश्यकता भइसकेको थियो ।

प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा ६०/४० को घोषित भागबण्डाबाट शुरु भएको एमाले माओवादी एकीकरण राष्ट्रियसभा र प्रदेश सरकार गठनसम्म आइपुग्दा ७०/३०मा पुग्यो । चुनावी परिणामले दिएको त्यो म्याण्डेट अघोषित थियो र राष्ट्रियसभा तथा प्रदेश सरकार गठनमा मात्र लागु भयो ।

पार्टी एकताका सन्दर्भमा धेरै विवाद भए । एकीकरण नहुने ढंगले दुवैतिरबाट छलफल बहस र सार्वजनिक आरोप प्रत्यारोप पनि भए । तर एकताका सूत्रधारहरु भित्रभित्रै लागिरहेकै थिए । प्रचण्डको ‘फियर फ्याक्टर’लाई सम्बोधन गर्न माधव नेपालदेखि ईश्वर पोखरेल, बामदेव गौतम र बिष्णु पौडेलहरुले मेहनत गरे ।

अन्ततः ओली र प्रचण्डबीच प्रधानमन्त्रीमा आलोपालो, दुवैजना अध्यक्ष हुने लगायतका केही लिखित र केही साक्षी राखेर सहमति भए । केन्द्रीय कमिटीमा माओवादीले करिव ४५ प्रतिशत पायो । अझ प्रदेश र जिल्ला तहमा पुग्दा बारबरीको हैसियतमा हुनसक्ने देखिन्छ ।

माओवादीले पार्टी एकीकरणमा अवरोध आइरहँदा भनेको थियो-चुनावमा जाँदा ६०/४० मा गयौं । तर पार्टी एकता बराबरी हैसियतमा हुनुपर्छ ।

एमाले माओवादी एकताको सूत्रपात भएको ठिक एक वर्ष पुग्दा यी दुई पार्टीको सांगठानिक एकीकरण टुंगि नसके पनि हिजोका पक्षधरता र गुटहरु नयाँ आधारमा गठन र विघटनको सिलसिला शुरु भएको छ ।

माधव नेपालको पछिल्लो बगावत त्यसको संकेत हो । अब २ वर्षपछिको महाधिवेशनलाई केन्दि्रत गरेर बन्ने नेकपाका धुरीभित्र कसले कति मान्छे पाल्न सक्छन् ? त्यसका आधारमा एशियाकै शक्तिशाली कम्युनिस्ट पार्टीको भावी कमाण्डर तय हुनेछन् ।

(नेकपा एकीकरणका प्रमुख सूत्रधारहरुसँग गरिएको अनौपचारिक कुराकानीमा आधारित टिप्पणी)  – अनलाइनखबरबाट 






शुभकामना

भर्खरै...

लोकप्रिय

रोचक खबर

रोमानियामा सोनाम ल्होछार तथा बृहत् साँस्कृतिक कार्यक्रम सभ्य र भब्य रुपले सम्पन्न

रोमानियामा सोनाम ल्होछार तथा बृहत् साँस्कृतिक कार्यक्रम सभ्य र भब्य रुपले सम्पन्न

"प्रावास मा आफनो भाषा , धर्म कला र संस्कृति को जगेर्न गर्नै " भन्ने मुल नारालाई आत्मसात गर्दै सन् ०१।०१।२०२३ का... बाँकी यता

Phursang Lama / February 18, 2024

५५ वर्षपछि दुई देशबीच श्रम समझदारी कायम

५५ वर्षपछि दुई देशबीच श्रम समझदारी कायम

  रोमानिया । नेपालीहरुको आकर्षक गन्तव्य बन्दै गएको युरोपेली मुलुक रोमनियासँग नेपालले द्विपक्षीय श्रम... बाँकी यता

Phursang Lama / October 7, 2023

 Photo Gallery

  • अमेरिकास्थित दुई तामाङ संस्थाबिच एकता हुने

  • नेपाल तामाङ घेदुङको कोन्ज्योसोम घोषणा पत्र २०७४ सार्वजनिक

  • फोनिजको अध्यक्षमा डण्ड गुरुङ निर्विरोध निर्वाचित

  • अभिनेत्री पूर्णिमा लामा तामाड – म रुन्चे कहाँ हो र ?’

  • चर्चित मोडल स्मिताका सात कामुक फोटो सार्वजनिक(फोटोफिचर)

  • लुम्बिनीमा अन्तर्राष्ट्रिय बौद्ध सम्मेलन गर्ने तयारी

  • नेपाल तामाङ घेदुङको राष्ट्रिय बिधान-सभा चैत २३ र २४ गते

  • पहिचानको मुद्दा कहाँ पुगेर अत्कियो ?

  • यस्तो छ – नमस्कार गर्नुको कारण र महत्व

  • स्वयम्भुमा १३ पटक परिक्रमा र सरसफाई कार्यक्रम सम्पन्न (फोटो सहित)

  • महिलाले ध्यान दिने पुरुषका ७ चिज

  • प्रधानमन्त्री प्रचण्डले तामाङ संस्कृति भवन बनाउन सहयोग गर्ने घोषण,कुलमान घिसिङको प्रशंसा

  • राष्ट्रिय सोनाम ल्होछारको अवसरमा तामाङ ह्वाइखा (कविता ) प्रतियोगिता हुने

  • तमु ल्होसार के हो र कसरी मनाईन्छ ?

  •  Music videos

  • नेपालले गर्यो नयाँ नक्सा सार्वजनिक

  • भारतले जबरजस्ती हटाउन लगायो नेपाल भारत सम्बन्धि बीबीसीको डकुमेण्टी

  • तामयिक लिपी र सम्भोटा लिपीमा फरक के छ ? लेख्ने तरिका सहित

  • ‘तिम्रो घरको वरिपरि’ युट्युब ट्रेन्डिङ नम्बर १ मा (भिडियो)

  • मिस तामाङ २०१८ का सहभागीहरु तामाङ भुषभुषा र डम्फुको साथमा तामाङ भाषाको गीत गाउदै

  • तीनकुनेमा आयोजित सोनाम ल्होछार कार्यक्रममा सुरक्षाकर्मीले हस्तक्षेप किन गर्यो ? भिडियो हेर्नुहोस् …

  • मिस तामाङ प्रतियोगिता २०१८ को भाग -१ , मन पर्नेलाई भोट हाली जिताऊ (भिडियो)

  • तामाङ सेलो ‘ल्होछार पर्वमा …. सुनिता पाख्रिन तामाङ

  • बालवालिका केन्द्र खोलेर बाल ब्यापार गर्ने प्रशासनको नियन्त्रणमा (जनतासंग सिधा कुरा)

  • बिज्ञापनका लागि:
     [email protected]
    लेख, रचना र समाचारका लागि:
     [email protected]
    सामाजिक संजाल तर्फ:
    सर्वाधिकार © 2012 - 2024: Tamang Online मा सार्बधिक सुरक्षित छ. | बिज्ञापन | सम्पर्क | हाम्रो बारेमा Designed by: GOJI Solution