तामाङ जाती भित्रको ”दोङ’ थर
याम्बु – दोङ एक तामाङ जाती भित्रको थर हो। यसको आदिथलो तिब्बतको यहि दोङ ग्याल राज्य हो।यहि दोङ ग्याल कोबासिहरु नै दोङ भनियो भन्छ। (दोङ, बल, तितुङ, गोले, ग्याम्दन, डिम्दोङ, गोम्पा, डोम्तेन, दारताङ, कोमदन,बजु, स्योङ्थान, मिहिन, गाङथन, ग्यामतेन, ब्राङ) यस थरको सगोत्री थरहरु हुन।
उनिहरुको कुलदेवता (मुर्गुतेन) हो। दोङहरु कुल पुजालाइ दोइला भन्दछन। एकाथरिका अनुसार बन जङ्गल दाउरा बिसेसज्ञहरु नै दोङ हो भन्छन। धार्मिक किम्बदन्ती अनुसार दोङ्ग्याल रिम्पोछेले आफ्नो कुलदेवताले शक्ति प्राप्त गरेको ठाउँ नै दोङ्ग्याल अर्थात दोमा हो। यहि दोमा बाट दोङ भए पनि भनिन्छ।
तामाङ जातिको प्रारम्भमा दोङ थर मात्र रहेको र पछि मात्र अन्य थरहरु उत्पत्ति भएकोले यश थरलाइ मुल बृक्ष थरको रुपमा दोङ मानिएको पनि भनिन्छ। बङ्सावली अनुसार दोङ म्हेम्हे (फादाङछेन्पो) ले बोइउइ(तिब्बत) सालिङमा धेरै बर्ष राज्य गरि बसेका थिए।
त्यसपछी राज किचलो परेकोले उनिहरु ढाकर बसाइ सरि राज गर्न थाले त्यसपछि पनि पुनः विवाद भएकोले उनिहरु लाछ्योङमा बसे अनि क्रमशः केरुङ प्रभु ग्याना हुदा तिमाल आइ बसेका पाइन्छ। उनिहरुको किपट थलो १२तिमाल मानिन्छ।
