उर्लाबारी । निरन्तरको मिहिनेतले सामान्य देखिने कामबाट पनि मनग्गे आम्दानी गर्न सकिन्छ भन्ने उदाहरण बनेका छन् मोरङ उर्लाबारीका मुर्तिकार, मन्जुल मितेरी ।

झट्ट हेर्दा ढुङ्गासँग खेल्ने काम सहज छैन । यो काम मानिसको रोझाईमा पर्ने गरेको पाईदैन् । तर यही पेशामा लागेर आर्थिक हिसाबले राम्रो आम्दानीसँगै चर्चा समेत कमाएका छन् मन्जुल । हाल जापानको खामिआमाकुसा शहरको विशाल पहरामा बिश्वको अग्लो बुद्धको मुर्ति कुँदिरहेका मन्जुलको जीवनमा एउटै लक्ष्य छ आफ्ना पूर्व घोषित १ हजार बिश्वप्रसिद्ध ब्यक्तिहरुको मुर्ति राष्ट्रलाई उपहार दिने ।

मितेरीले २०६२ सालमा १० वर्षको अवधिमा १ हजार मुर्ति प्रदान गर्ने घोषणा गरेका थिए । ‘जीवन चलाउनै पर्यो, परिवारको जिम्मेवारी पनि त छ, यसका लागि पनि ढुङ्गासँग नै खेल्नुपर्ने हुन्छ’ उनी थप्छन्, – ‘यसमा मात्रै लागेको भएत  तोकेको समयमा नै बोलेका कुरा पूरा हुन्थे ।’ उनले हालसम्म निर्माण गरेका मुर्तिहरु यतिबेला राख्ने ठाउँको अभावमा खेतबारीमा छन् । सरकारसँग मितेरीको एउटा अपेक्षा छ – राष्ट्रका निम्ति हालसम्म निर्माण गरिएका मुर्तिहरुको सहि ब्यवस्थापन र अन्य मुर्ति निर्माणमा आर्थिक सहयोग गरिदेओस् ।

मितेरीको यो सपनालाई मुर्तरुप दिन उनका साथीहरू, स्थानीय स्तरमा रहेका संघसंस्थाले साथ नदिएको हैन तर त्यो अपुग बन्न पुग्यो । आर्थिक हिसाबले मोटो रकम चाहिने भएकाले पनि पाएको अवसरलाई सहि सदुपयोग गर्दै मितेरी जापान हानिएका हुन् ।
२०७२ सालमा युवा प्रतिभा पुरस्कारबाट सम्मानित बनेका थिए मन्जुल । उनले जापानमा गएर यसरी बिश्वको अग्लो बुद्धको मुर्ति नेपाली मुर्तिकारले कुद्नु नेपाललाई बिश्वसामु चिनाउने अवसर भएकाले गर्दा थप उत्साह मिलेको बताए। जापानी ब्यापारी ओसिमा सिजुकिको ३० बर्ष अगाडिको परिकल्पनामा यतिबेला मन्जुल लगायतको टिम जापानको  खामिआमाकुसा शहरबाट झन्डै १५ किलोमीटरको दुरिमा रहेको पहरामा संसारकै ठूलो बुद्ध मुर्ति निर्माणमा लागिरहेको छ । आगामी पाँच वर्षभित्र ६० फिटको एउटा, ४५ फिटका दुईवटा र ३० फुटका चारवटा मुर्ति निर्माण गरिसक्ने उदेश्यका साथ मन्जुलसँगै काभ्रेका शानुभाइ विश्वकर्मा, उदयपुरका रामचन्द्र पन्डित, अनि मोरङकै गणेश राई बान्तवा अहोरात्र खटिरहेका छन् । ललित कलामा देशमा मात्रै नभएर बिदेशमा समेत ख्याति कमाइरहेका मन्जुल कुनै समयका उसु खेलाडी समेत हुन् ।

यसरी जाग्यो मन्जुललाई मुर्तिकला प्रतिको मोह

मोरङको तत्कालीन विकट गाविस टाँडीमा जन्मि हुर्केका मितेरीले १२ वर्षको उमेरमा पाठ्यक्रममा बिश्व प्रख्यात कलाकार अरनिकोको जीवनी पढ्न पुगे । पढाईमा सामान्य उनलाई अरनिको जीवनी पढेदेखि नै भविष्यमा आफु पनि सफल मुर्तिकार बन्ने हुटहुटी जागेको थियो । र सुरु भयो कलिला ती हातहरुले ढुङ्गासँग खेल्ने शिलशिला जुन आजसम्म निरन्तर चलिरहेको छ । ‘बुबाले सकीनसकी खोलाबाट ढुंगा बोकेर ल्याइदिनुहुन्थ्यो। काममा सघाउनुहुन्थ्यो । ढुंगा खिप्दै गर्दा कहिलेकाहीँ ढुंगा फुट्थे, हराउँथे, मूर्ति कुँद्दै गरेको ढुंगा हराउँदा दिनभरि खोजिरहन्थेँ,’ उनी बाल्यकाल सम्भ्किन्छन्, ’कति दिनसम्म रुन्थेँ, भोकै बस्थेँ । आज यहाँसम्म आइपुग्दा उनलाई आफुले गरेको त्याग, समर्पण अनि निरन्तरको मूर्तिकला प्रतिको मोहले सार्थकता पाएकोमा खुशी छन् ।

१० वर्षमा हजार मूर्ति

२०६१ सालमा १० वर्षभित्र विश्वप्रख्यात व्यक्तिहरूका १ हजार मूर्ति तयार गरी राष्ट्रलाई प्रदान गर्ने घोषणा गरेका मूर्तिकार मितेरीले अबको १० वर्षभित्रमा ती मूर्ति तयार पारिसक्ने बताएका छन् । घरायसी, आर्थिक, सामाजिक लगायत अन्य धेरै समस्याहरुको उल्लेख गर्दै थप १० वर्षमा आफ्नो लक्ष्य पूरा गर्ने वाचासमेत गरेका छन् । हालसम्म १ सय ५० वटा मूर्ति तयार भैसकेको मितेरीले बताए । आगामी २०८४ फागुनभित्र राष्ट्रलाई १ हजार मूर्ति उपहार दिने लक्ष्यका साथ आफू अघि बढेको उनले बताएका छन् ।

मितेरीले अबको ५ वर्ष भित्रमा बिश्वको अग्लो बुद्धको मुर्ति बनाइसक्ने र त्यसपश्चात नेपाल आएर आफ्नो सपना पूरा गर्न बताए   | सरल पत्रिका
२०७४ चैत १५ गते प्रकाशित