समानुपातिकमा सीट छाडेर प्रत्यक्षमा भिड्दै : सीता गुरुङ
दोश्रो चरणमा मंसिर २१ गते हुने प्रतिनिधी र प्रदेशसभा निर्वाचनका लागि मनोनयन दर्तापछि तेह्रथुममा पनि चुनावी माहोल बढेको छ । यहाँबाट प्रतिनिधि सभाका लागि ठुला तथा साना गरी ११ राजनीतिक दलका उम्मेदवारहरुको मनोनयन दर्ता छ । त्यसमध्ये एक्ली महिला उम्मेदवार हुन्, भौतिक पुर्वाधार तथा यातायात राज्यमन्त्री सीता गुरुङ ।
यसअघि दुई वटै संविधान सभामा समानुपातिकबाट सभासद बनेकी राज्यमन्त्री गुरुङले प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि प्रत्यक्षतर्फ कांग्रेसबाट उम्मेदवारी दिएकी छिन् । गुरुङ हाल नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय सदस्य समेत रहेकी छिन् । उनलाई कांग्रेस, जिल्ला कार्यसमितिले प्रतिनिधिसभामा सर्वसम्मत उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेको थियो । जिल्लामा दलहरुले प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्षतर्फ महिलालाई अगाडि सारेका छैनन् । अधिकांश दलहरुले जिल्लाबाट सिफारिस गर्दै पनि महिलाको नाम प्रत्यक्षतर्फ पठाएनन् । एमालेले पुर्वसभासद विष्णुमाया विकको नाम प्रत्यक्षतर्फ सिफारिस गरेर पठाए पनि टिकटका लागि योग्य ठानेन । जिल्लामा राजनीतिमा पुर्णकालीन भएर लागेका महिलाहरुको समेत प्रत्यक्षतर्फ दलहरु भित्र खासै चर्चा भएन ।
त्यसो त देशैभरिको तथ्यांक हेर्दापनि दलहरुले प्रत्यक्षतर्फ महिलालाई कमैमात्र उम्मेदवारी दिएका छन् । कांग्रेस युवा नेतृ तथा भौतिक पुर्वाधार राज्यमन्त्री सीता गुरुङ योग्य र क्षमतावान् महिलाहरु हुँदा–हुँदै पनि पुरुषवादी चिन्तनका कारण महिलामाथि दमन गरेर टिकट नदिने गरिएको बताउछिन् । ‘समानुपातिक तर्फ ५० प्रतिशत महिला सीट सुरक्षित नगरिएको भए संसदमा महिलाको सहभागिता शुन्य जस्तै हुन्थ्यो,’ उनले भनिन् ।
उनले समावेशी समानुपातिकको व्यवस्थाबाटै आफु दुई पटक सांसद भएको बताइन् । जिल्लामा सर्वाधिक लोकप्रिय महिला नेतृको रुपमा परिचित गुरुङ कांग्रेसको केन्द्रीय समितिमा समेत राम्रो प्रभाव राख्ने महिला युवा नेतृ हुन् । ‘जिल्लाबाट प्रत्यक्षतर्फ सर्वसम्मत सिफारिस भएपछि पनि मलाई केन्द्रीय समितिले महिला कोटाबाट समानुपातिकमा सिट सुरक्षित गर्न भनेकै हो,’ नेतृ गुरुङ भन्छिन्, ‘तर मैले कमसेकम म पछाडिको पुस्तालाई महिला र युवाले पनि गर्न सक्छन् भन्ने सोचको विकास गराउन प्रत्यक्षतर्फको टिकट लिएकी हुँ ।’
‘म महिला हुँ । तर मैले सधैँ महिलामात्रै भएर बस्नुहुँदैनँ, अझैपनि कतिपय महिलाको दैनिकी राज्यको पुहँच भन्दा टाढा चुलो चौका सम्हालेर र घुम्टो ओढेरै बितिरहेको छ । मैले आत्मनिर्भर र क्षमतावान् महिला सहितको समाजको कल्पना गर्न सक्नुपर्छ,’ उनी भन्छिन् ‘संवैधानिक रुपमा महिलाका थुप्रै अधिकारहरु स्थापित भइसकेको भन्दै नेतृ गुरुङले अब तिनको कार्यान्वयनका लागि महिला प्रतिनिधिहरुको पहुँच वृद्धि गर्न भावनात्मक एकताको खाँचो रहेको बताइन् । कांग्रेसमा विद्यार्थी राजनीति देखिनै क्रियाशील गुरुङ नेपाल महिला संघ, तेह्रथुमको अध्यक्ष हुँदै केन्द्रीय सचिव, पार्टीको महासमिति सदस्य र केन्द्रीय सदस्य भएकी हुन् ।@नयाँपत्रिका