लन्डन : बर्सेनि २६ सेप्टेम्बरलाई ‘इन्टरनेसनल डे फर द टोटल एलिमिनेसन अफ न्युक्लियर विपन्स’ का रुपमा मनाइन्छ ।संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाले सन् २०१३ मा एउटा प्रस्ताव नै पारित गरी २६ सेप्टेम्बरलाई आणविक शस्त्रास्त्र नष्ट गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय दिवसका रुपमा मनाउने निर्णय गरेको थियो । विश्वमा यस्ता विनाशकारी आणविक शस्त्र सबैभन्दा बढी कुन देशसँग छन् छ ?

अमेरिकासँग दशकौंदेखि यति शक्तिशाली आणविक शस्त्र छन्, जसले पृथ्वीलाई मानव बस्नै नसक्ने गरी ध्वस्त पार्न सक्छन् । अमेरिकासँग भएका आणविक शस्त्रको भण्डार बेलायतको भन्दा ३१ गुणा र चीनको भन्दा २६ गुणा ठूलो छ ।

अमेरिकाभन्दा रुस अघि

अमेरिकाको राजधानी वासिङटनस्थित आम्र्स कन्ट्रोल एसोसिएसनको करिब ७ महिना पुरानो प्रतिवेदन अनुसार अहिले रुसको आणविक शस्त्र भण्डार अमेरिकाको भन्दा ठूलो छ । प्रतिवेदनअनुसार अमेरिकासँग कुल ६ हजार ८ सय आणविक शस्त्र छन् भने रुससँग ७ हजार ।

अमेरिका र रुस विश्वका दुई यस्ता देश हुन्, जोसँग आणविक आक्रमणका लागि आवश्यकताभन्दा निकै बढी आणविक शस्त्र छन् । दुवै देशसँग विश्वभर भएका कुल १५ हजार आणविक शस्त्रको ९० प्रतिशत शस्त्र छन् । आणविक शस्त्रयुक्त देशको सूचीमा ३ सय आणविक हतियारसहित फ्रान्स तेस्रो स्थानमा छ ।

अमेरिका अघि रहन चाहन्छ

सन् २०१० मा चेकोस्लोभाकियाको राजधानी प्रागमा भएको स्टार्ट (स्ट्राटेजिक आम्र्स रिडक्सन ट्रिटी) सन्धीअन्तर्गत अमेरिका र रुस दुवैले सन् २०१८ अप्रिलसम्ममा आणविक हतियार बराबर पार्नु पर्नेछ । त्यसपछि सन् २०२० मा दुवै देशबीच फेरि सयसम्बन्धी नयाँ सम्झौताबारे विचार गरिनेछ ।

उत्तर एटलान्टिक सन्धी संगठन (नेटो) अन्तर्गत अमेरिकाले बेल्जियम, जर्मनी, इटली, नेदरल्यान्ड र टर्कीमा आणविक हतियार तैनाथ गरेको छ । उसले क्यानडा, बेलायत र इजिप्टमा तैनाथ गरेका आणविक हतियार भने पछि हटाएको थियो । यसबाहेक उसले आफ्ना सैनिक अखडा र युद्धपोतहरूमा समेत आणविक हतियार राखेको छ ।

निशस्त्रीकरण मामिलासम्बन्धी संयुक्त राष्ट्र संघको कार्यालयले आणविक हतियारको प्रयोगबाट एउटा सहरमात्र ध्वस्त हुने नभएर लाखौं मानिस मार्न सकिने र पर्यावरण तथा भविष्यका पिढीलाई समेत नोक्सान पुग्ने जनाएको छ । @ bbc