केन्द्र र प्रदेशमा कहाँ कति निर्वाचन क्षेत्र ?
काठमाडौं, १२ भदौ – निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोगले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको निर्वाचन क्षेत्र निर्धारणको काम अन्तिम चरणमा पुर्याएको छ । क्षेत्र निर्धारणको काम अन्तिम चरणमा पुगेकोले आज वा भोलि आयोगको प्रतिवेदन सरकारलाई बुझाउने तयारी भएको छ ।
निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण आयोगका सदस्य सचिव बेगेन्द्र शर्मा पौडेलले क्षेत्र निर्धारणको काम अन्तिम चरणमा पुगेको जानकारी दिए । उनका अनुसार क्षेत्र निर्धारणको सम्पूर्ण काम पूरा भएको छ । उनले सोमवार साँझसम्म सरकारलाई प्रतिवेदन बुझाउने सम्भावना रहेको बताए ।
‘अलिअलि प्राविधिक काम बाँकी छ,‘सकभर आजै नत्र भोलिसम्ममा प्रतिवेदन बुझाउँछौं ।’ उनले अब सरकारसँग समय मागेर आयोगको प्रतिवेदन बुझाइने जानकारी दिए ।
स्रोतका अनुसार आयोगले प्रतिनिधि सभाका लागि एक सय ६५ र प्रदेश सभाका लागि तीन सय ३० वटा निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गरेको छ ।
कहाँ कति निर्वाचन क्षेत्र ?
स्रोतका अनुसार अयोगले प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनका लागि प्रदेश नम्बर एकमा २८, दुईमा ३२, तीनमा ३३, चारमा १४, पाँचमा २६, ६ मा १२ र सातमा १६ वटा निर्वाचन क्षेत्र तोकेको छ । प्रतिनिधिसभा निर्वाचनका लागि सबैभन्दा धेरै क्षेत्र प्रदेश नम्बर तीनमा तोकिएको छ । सबैभन्दा थोरै चाहिँ प्रदेश नम्बर ६ मा तोकिएको छ ।
प्रदेशसभा निर्वाचनका लागि प्रदेश नम्बर १ मा ५६, २ मा ६४, ३ मा ६६, ४ मा ३६, ५ मा ५२, ६ मा २४ र ७ मा ३२ वटा निर्वाचन क्षेत्र तोकिएको छ । प्रदेश सभा निर्वाचनमा पनि सबैभन्दा धेरै क्षेत्र प्रदेश नम्बर ३ मा तोकिएको छ ।
संविधानले प्रत्येक जिल्लामा एउटा निर्वाचन क्षेत्र अनिवार्य रुपमा तोक्नुपर्ने बाध्यात्मक अवस्था सिर्जना गरेको छ । त्यसैले आयोगले ७७ वटा जिल्लामा कम्तीमा पनि एउटा निर्वाचन क्षेत्र हुने गरेर क्षेत्र तोकेको छ ।
नवलपरासी जिल्लालाई टुक्राउँदा देशमा ७७ वटा जिल्ला बनेको छ । त्यसैले ७७ वटा निर्वाचन क्षेत्र पहिलो चरणमा बनाइएको छ ।
संविधानले तोकेको एक सय ६५ वटा निर्वाचन क्षेत्रका लागि बाँकी चाहिँ जनसंख्याको आधारमा निर्धारण गरिएको हो ।
राजधानी काठमाडौंसहितको क्षेत्रमा सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएकोले प्रदेश नम्बर तीनमा सबैभन्दा धेरै निर्वाचन क्षेत्र बनेका हुन् ।
प्रदेश सभा निर्वाचनका लागि चाहिँ प्रतिनिधि सभा निर्वाचन क्षेत्रको आधारमा क्षेत्र तोक्नुपर्ने प्रावधान छ । एउटा प्रतिनिधिसभा निर्वाचन क्षेत्र भएको ठाउँमा दुई वटा प्रदेशसभा निर्वाचन क्षेत्र तोक्नुपर्ने प्रावधान छ । अर्थात दुई वटा निर्वाचन क्षेत्र हुने जिल्लामा चारवटा प्रदेशसभा निर्वाचन क्षेत्र हुनेछन् ।
एउटा प्रतिनिधि सभा निर्वाचन क्षेत्रलाई टुकारेर दुईवटा प्रदेशसभा निर्वाचन क्षेत्र निर्धारण गरिएको हो ।@ लोकान्तर
