दावा छिरिङ तामाङ
जापान टोकियो :  विभिन्न कारणले लाखौंको संख्यामा नेपालीहरु विदेशी भूमिमा रहेका छन् । यही क्रममा म पनि केही वर्षदेखि जापानको टोकियो शहरमा छु ।

मेरो अनुभवले नेपालमा केही सम्भावना र अवसर नभएर होइन । मात्र, युवा चेतना युवा उर्जामाथि विशेषतः सरकार पविर्तनसँगै नीति परिवर्तनका कारण युवा उद्यमीका लागि चुनौती छ र भयो ।

नेपालका ४०–५० लाख युवा विदेशमा भएको विभिन्न तथ्याङ्कले पुष्टि गरेको छ । यद्यपी,युुवा बालवालिका तथा वयस्कहरु नेपालभित्र नै उद्यम व्यवसाय गर्दै दैनिकी चलाउँदै आएको तथ्य पनि प्रष्ट छ । यो तथ्यले नेपालमा केही छैन भन्नेहरुको लागि गतिलो पुष्ट्याई र प्रमाण छदै छ । यो क्रममा अण्डर टेबल मनि नभएको भने होइन । तथापी यो लाइनलाई ब्रेक गर्नुको विकल्प छैन ।

म भन्दै थिए ‘नेपालमा के छ र ? जापानमा सबथोक छ भन्ने प्रसङ्गमा हो ।’ जापानमा समय र प्रविधिले संसारको अर्कै कुना लाग्नु स्वभाविक हो नेपालको दुर दरजबाट जापान पुग्नेहरुका लागि । यहाँको प्रविधि विकासले आकाशमै बुलेट रेल गुडेको देख्न सकिन्छ अनि जमिन मुनि चमत्कारी आलिसान महल र रेलमार्ग निर्माण भएको छ । यहाँको विकासले संसारका जुनसुकै मान्छे छक्क पर्नु कुनै नौलो विषय भएन । मानव निर्मित भौतिक संरचना मात्र हो आखिर गरे के हुन्नर ? यही प्रविधि नेपालमा पनि गर्न नसकिने भन्ने छैन । केवल इच्छाशक्तिको खाँचो छ ।

तपाई हामी जस्ता युवाको हातमा कुनै राजनीतिक पाटिको झन्डा होइन विकास निर्माणको गल सावेल र कोदाली हुनुपर्छ । संसारमा प्रविधिमा पछिपरेको देशले यहि औजारबाट विकासको सुरुवात गर्नुको दोस्रो विकल्प छैन ।

म नेपाली हुँ । म अध्ययनको लागि अहिले जापानमा छु । मेरो व्यक्तिगत विवेकले भ्याएसम्म ‘ मेरो देश नेपालमा विश्व चलाउने मन्त्र छ र त सब थोक छ ।’ जापानमा के अवसर र सम्भावा होला र सबै विकास र निकास भैसक्यो, जहाँ विकासमा पछि परेको छ भौतिक विकासको गति कम छ त्यहि अवसर र सम्भावना बढि हुने होइनर ? यही विषय नेपालमा छ ।

नेपालको भौगलिक विविधता, आफैमा प्राकृतिक दृश्य अन्य मुलुकमा कहाँ पाइन्छ हेर्न ? म जापानमै बसेर पनि यो दृश्य आँखा अघि नै देख्छु । जहाँ नेपाल छ जहाँ पहाड नदिनाला, मुल्य मान्यता परम्परा र संस्कृतिको मौलिक पहिचान । यही हो सुन्दरता यही हो नेपालको गौरव । हामीसँग भावना र मानवता छ । मौलिकता र धर्म । भाषा र साँस्कृतिक विविधता छ ।

प्रवासमा आएर आफ्नो रहनसहन, सँस्कृति भुलेको छ अनि मित्रता पनि । खाडि मुलुकमा जाने र जापान, अष्ट्रेलिया र अमेरीका जानेहरुमा केही भिन्नता होला कसैको बाध्यता त कसैको विदेशी मोह । जापान अमेरीका छौ भन्दैमा घमन्ड नगरौ । नेपाली थिए, छु र हुने छु भन्नेहरु देख्न र सुन्न नपाइयोस । तथापी स्वार्थीको भूल हुने छ । हामी जापान बसेर येन कमाउछौ । येनमा नै खर्च हुन्छ । अमेरिका बस्नेले पनि नेपाली रुपैंया खर्च गरी डलर जोगाउने पक्कै होइन । यसमा विचार गरौ, यहाँ बढि आम्दानी खर्च पनि बढी र नेपालमा कम आम्दानी कम खर्च भएको पनि सत्य हो । केही साथिले यो भुलेको हो याँ साँच्चिकै भुलेका हुन् ।

जापानमा मान कमाएर नेपाली मन नविगारौ । देशको लागी सकारात्मक भएर सोचौ । विकास हाम्रै पालामा गर्न सकिन्छ । विदेशमा रगटिए जसरी नेपालमा रगटिने हो भने जापानको मान नेपालमा आफै फल्ने छ । जापानमा हुनेहरुले दैनिक १८ घन्टा खटिरहेको हुन्छ । काम होस या पढाई । नेपालमा यसरी काममा खट्ने हो भने के छैन ? विकास गर्न नसर्किलार ? यहाँको वेन्तोउ र यामातोमा चुहाउने पसिना आफ्नै खेत बारीको पाटा अनि आफ्नै देशविकासमा बगाउन पाए विकास र सुविधाको लहर आफै फैलने छन् । सबै आ–आफ्नो ठाँउबाट अघि बढ्ने हो भने गरिखानको लागि नेपाल सरकारको मुख ताकिरहनु पर्दैन ।

हामी सक्छौ आफ्नो लागि आफै गर्न । उर्जाशिल युवाहरु अब विदेशमा होइन स्वदेशमै पसिना चुहाउन देश फर्कऔं । कामको सम्मान गरौं । समृद्ध नेपालको परिकल्पना गरौं । परिकल्पना गरेका योजनालाई सार्थकता दिन एक पटक सोचौं ‘ नेपालमा सब थोक छ ।’

सिन्धुपाल्चोक :  (हाल जापान)