आज कृष्ण जन्माष्टमि। हिन्दुहरुले श्रीकृष्ण मन्दिरमा पूजा आराधना गरी जन्माष्टमि मनाउँदैछन्। कृष्णको जन्म कसरी भएको थियो, उनका विभिन्न पराक्रमका कथाहरु त हामीले सानैदेखि सुन्दै आएका नै छौँ। तर कृष्णको मृत्युबारे भने खासै चर्चा हुँदैन। हुनत भगवानको मृत्युको पनि के कुरा गर्नु भनेर होला। तर महाभारतमा कृष्णको मृत्युको पनि प्रसंग उल्लेख नभएको भने होइन है।

महाभारतमा मौसल पर्व नामको एउटा अध्याय छ जसमा मृत्यु प्रसंग सविस्तार उल्लेख छ। त्यत्रो पराक्रम गर्ने कृष्णको मृत्यु एउटा वाण लागेर भएको हुन्छ। त्यो पनि कुनै महावीरले हानेको हैन, सामान्य शिकारीले हानेको। त्यो पनि खुट्टामा।

महाभारत युद्ध सकिएको हुन्छ। गान्धारीले कृष्णलाई सराप दिन्छन्- रोक्न सक्ने युद्ध पनि नरोकेको भन्दै। ३६ वर्षपछि उनको मृत्यु र यदुवंश पूरै सखाप हुने भन्दै।

समय बित्दै जान्छ। एक दिन कृष्णको छोरा साम्बाले महिलाको भेषमा लुगाभित्र ढुंगा राखेर ऋषिलाई सोध्न जान्छन्- यसको छोरा जन्मिन्छ कि छोरी। ऋषिलाई झोँक चल्छ। त्यसरी जिस्केको थाहा पाएपछि त्यो पेटमा भएकोले सम्पूर्ण यदुवंशलाई सखाप पार्नेछ।

यो दोस्रो सराप रहेछ।

त्यो पेटभित्रको ढुंगा माछाले खाएर त्यो माछा समात्ने एक शिकारीले त्यो ढुंगाबाट वाण बनाउँछन्।

समुद्र छेउमा रमाइलो गर्न गएका यदुवंशीहरु मदिराले लट्ठ भएर एक अर्काको दोष बताउन थाल्छन्। एक अर्कासित झगडा गरेर उनीहरुको मृत्यु हुन्छ।

बलरामको पनि मृत्यु हुन्छ। अनि एक दिन जंगलमा बसिरहेका बेला जिरु नामका शिकारीले कृष्णको खुट्टाको औँलालाई हरिण ठान्छन् र वाण चलाउँछन्। त्यही वाण लागेर कृष्णको मृत्यु हुन्छ। जीवन भर त्यत्रो पराक्रम गर्ने महापुरुषको मृत्यु जाबो खुट्टामा लागेको वाणका कारण नहुनुपर्ने। शायद वाणका कारण टिटानस लागेर पो मृत्यु भएको थियो कि। अथवा ‘प्रभुको इच्छा’, ‘प्रभुको माया’ भन्दिए भो।

कृष्णको मृत्युसँगै द्वापर युग समाप्त हुन्छ र हामी अहिले बाँचिरहेको कलियुग सुरु हुन्छ। @ माइसंसार |